1922 (1) We Lwowie urodził się Andrzej Hiolski - śpiewak operowy, baryton, jeden z największych artystów dwudziestego wieku. Na początku swej kariery, od 1945 r. związany był z Operą Śląską w Bytomiu, a następnie występował w Teatrze Wielkim w Warszawie. W jego bogatym repertuarze znajdowały się utwory operowe, oratoria i pieśni. W pamięci melomanów na zawsze zostaną w jego kreacje Miecznika w "Strasznym dworze", Króla Rogera czy Eugeniusza Oniegina. Najchętniej śpiewał pieśni Schuberta, Schumana, Mahlera i Moniuszki. Popularyzował polską muzykę na największych scenach Europy i Ameryki. Nagrał dziesiątki płyt. Zmarł 27 lutego 2000 roku.

1999 (1) Zmarł Stanisław Hadyna - kompozytor i dyrygent, twórca Zespołu Pieśni i Tańca "Śląsk". Pisał także powieści i sztuki teatralne. Otrzymał międzynarodową nagrodę w dziedzinie dramatu. Dla "Śląska" napisał 280 pieśni i tańców. Komponował również koncerty fortepianowe i kantaty symfoniczno - chóralne. Urodził się na Śląsku cieszyńskim w 1919 roku.

2002 (1) W Unii Europejskiej została wprowadzona wspólna waluta - euro. Przyjęło ją dwanaście państw. Na wprowadzenie euro nie zgodziły się: Dania, Szwecja i Wielka Brytania. Wartość euro zbliżona jest do wartości dolara amerykańskiego. Przyjęcie wspólnej waluty stanowiło kolejny, ważny krok na drodze w zjednoczenia Europy.

1752 (2) Urodził się Franciszek Zabłocki - poeta, dramaturg i tłumacz, jeden z najwybitniejszych pisarzy polskiego oświecenia. Ponadto rozwijał aktywną działalność oświatową. Był członkiem Komisji Edukacyjnej i Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych, czynnie wspierał wszelkie przedsięwzięcia zmierzające do przeprowadzenia i ugruntowania reform społecznych i politycznych w Polsce. Główną domeną jego pisarstwa były komedie obyczajowe. Napisał ich około pięćdziesięciu. Do najbardziej znanych należą: "Fircyk w zalotach", "Sarmatyzm" i "Król w kraju rozkoszy". Stworzył obraz polskiej szlachty i zamożnego mieszczaństwa w XVIII wieku. Chłostał satyrą przywary ówczesnych klas rządzących - życie nad stan, ciemnotę, prymat interesów osobistych nad sprawami państwa i narodu. Swe wiersze zamieszczał w "Zabawach przyjemnych i pożytecznych". Franciszek Zabłocki zmarł 10 września 1821 roku.

1918 (2) Urodził się Adam Bahdaj - pisarz, poeta, tłumacz literatury węgierskiej. Spod jego pióra wyszły przygodowe powieści cieszące się ogromnym powodzeniem młodzieży: "Wakacje z duchami", "Stawiam na Tolka Banana", "Podróż za jeden uśmiech". Były chętnie filmowane. Bahdaj jest także autorem powieści o tematyce społecznej i wojennej, na przykład: "O siódmej w Budapeszcie". Wydawał również powieści kryminalne. Podpisywał je pseudonimem: Dominik Daniel. Zmarł w 1985 roku.

106 przed Chrystusem (3) Urodził się Marcus Tulius Ciceron - pisarz, mąż stanu, obrońca republiki rzymskiej, mówca, erudyta i filozof. Mowy Cicerona cechowała jasność, doskonała budowa, ironia i humor. Napisał dzieło: "O mówcy" Najbardziej znane są filipiki przeciw Antoniuszowi oraz mowa przeciw Katylinie. Jest autorem książek z dziedziny prawa i państwa, a także listów. Był stoikiem. Filozofię pojmował jako naukę o szczęściu. Przypisywał jej głównie znaczenie etyczne. Stworzył łacińską terminologię filozoficzną. Na rozkaz Antoniusza został zamordowany w zamachu 7 grudnia 43 p.n.e. roku.

1661 (3) Ukazał się "Merkuriusz Polski Ordynaryjny" - najstarsza, periodyczna gazeta w języku polskim. Wychodziła raz w tygodniu, od 3 stycznia do 4 maja w Krakowie, a od 14 maja do 22 lipca 1661 r. - w Warszawie. Pismo było tłoczone w drukarni Jana Gorczyna, a redagował je i wydawał Hieronim Pinocci - krakowski drukarz pochodzenia włoskiego. "Merkuriusz Polski, Dzieje Wszytkiego Świata w Sobie Zamykający Dla Informacyej Pospolitej" - powstał z inicjatywy króla Jana Kazimierza i jego żony Ludwiki Marii, przy współudziale Łukasza Opalińskiego. Celem czasopisma było upowszechnianie konieczności reform ustrojowych zakładających wzmocnienie władzy królewskiej, usprawnienie rządzenia państwem i poprawę warunków życia chłopów.

1831 (3) Urodził się Gustaw Gebethner - wydawca, księgarz, wybitny działacz na niwie kultury. 22 listopada 1857 r. wraz z Adolfem Wolffem, założył w Warszawie, na ulicy Krakowskie Przedmieście, księgarnię, która przetrwała aż do wybuchu II wojny światowej. Spółka wydawała dzieła najwybitniejszych pisarzy polskich, między innymi - Bolesława Prusa, Stefana Żeromskiego, Marii Konopnickiej oraz nuty utworów muzycznych. W księgarni można było zakupić dzieła Fryderyka Chopina, Stanisława Moniuszki i innych polskich kompozytorów. Wydawali również czasopisma. Najdłużej wychodził "Kurier Codzienny" i "Dookoła Świata" - pierwszy polski magazyn ilustrowany. Firma Gebethnera i Wolffa miała filie w wielu miastach polskich, a nawet w Paryżu i Nowym Jorku. Ich placówka w czasie prawie stuletniego istnienia odegrała ważną rolę w rozwoju polskiego księgarstwa oraz popularyzacji dobrej książki i muzyki. Wywarła wielki wpływ na oświatę i kulturę Polaków. Po II wojnie światowej księgarnia już się nie odrodziła.

1876 (3) Urodziła się Janina Korolewicz Waydowa - śpiewaczka, sopran. Należała do najwybitniejszych artystów sceny polskiej. Studiowała i debiutowała we Lwowie. Przez kilka lat była solistką Opery Warszawskiej, a następnie występowała w teatrach muzycznych całej Europy, Stanów Zjednoczonych i Australii. Miała w swym repertuarze ponad siedemdziesiąt arii operowych lirycznych i dramatycznych. Zachwycała pięknym głosem o wielkiej sile wyrazu. Dwukrotnie pełniła funkcję dyrektora Opery Warszawskiej. Janina Korolewicz Waydowa zmarła w Warszawie 20 czerwca 1955 roku. Kilka lat później wyszły jej obszerne wspomnienia.

1897 (3) Urodziła się Pola Negri (Apolonia Chałupiec) - polska aktorka i tancerka, absolwentka warszawskiej Szkoły Baletowej przy Teatrze Wielkim, gwiazda światowego kina, bogini Hollywoodu. Była oficjalną narzeczoną Rudolfa Valentino. Zadebiutowała na deskach Teatru Małego w Warszawie 1 września 1912 r. Wielką sławę przyniósł jej film niemieckiego reżysera - Ernsta Lubicza: "Madame du Barry", w którym grała główną rolę. Premiera filmu odbyła się na Broadwayu 18 września 1919 r. Wystąpiła w dziesięciu polskich filmach. Od 1938 r. mieszkała w Stanach Zjednoczonych. Pseudonim Pola Negri - przyjęła na cześć swej ulubionej włoskiej poetki - Ady Negri - autorki pieśni i utworów pełnych mistycznej zadumy, tłumaczonych na język polski przez Marię Konopnicką. Apolonia Chałupiec zmarła 1 sierpnia 1987 roku.

1906 (3) W Tarnowie, urodził się Roman Brandstaetter - pisarz, poeta, myśliciel. Jego dziadek- Marek Dawid Brandstaetter był w Wiedniu znanym pisarzem żydowskim. Roman Brandstaetter debiutował w 1928 r. tomikiem poezji "Jarzma". We wrześniu 1939 opuścił Warszawę z falą uchodźców na Litwę. Przez Związek Radziecki i Morze Kaspijskie dotarł do Palestyny. Pozostał w Jerozolimie przez 5 lat. W 1947 r. wrócił do kraju. Jest autorem dramatów: „Powrót syna marnotrawnego”, "Rzecz o Rembrandcie", biblijnej opowieści o proroku Jonaszu, a także czterotomowego dzieła: "Jezus z Nazaretu" oraz "Pieśni o moim Chrystusie". W jego dramatach historycznych główni bohaterowie są nosicielami konfliktów moralnych, jak Dawid, Bolesław Śmiały czy Przemysław II. Zmarł 28 września 1987 roku.

1937 (3) Urodził się Zygmunt Konieczny - kompozytor, jeden z najwybitniejszych twórców muzyki teatralnej i filmowej. Napisał muzykę do kilkudziesięciu filmów fabularnych i przedstawień scenicznych, między innymi: do "Dziadów", "Wyzwolenia", "Wiśniowego sadu" i "Biesów". Działalność artystyczną rozpoczął w "Piwnicy pod Baranami". Komponował piosenki, głównie dla Ewy Demarczyk.

1643 (4) Urodził się Isaac Newton - angielski fizyk, astronom, odkrywca grawitacji ziemskiej, twórca mechaniki klasycznej. Stworzył także podstawy rachunku różniczkowego i całkowego. Sformułował teorię ruchu planet. 5 lipca 1687r. Towarzystwo Królewskie wydało jego dzieło "Principia". Newton ogłosił w nim trzy prawa dynamiki oraz prawo powszechnego ciążenia. Odkrycia Newtona stały się podstawą nowożytnej nauki o Ziemi i wszechświecie. Zmarł 20 marca 1727 roku.

1809 (4) W Coupvray pod Paryżem, urodził się Ludwik Braille - francuski pedagog i wynalazca, twórca wypukłego, punktowego pisma dla niewidomych czytanego za pomocą dotyku. W czwartym roku życia, na skutek wypadku, utracił wzrok. Był wychowankiem, a następnie nauczycielem paryskiego instytutu im. Walentina Hauy - pierwszej w świecie szkoły dla niewidomych dzieci. Dzięki swemu wynalazkowi, Ludwik Braille, ludziom niemającym wzroku otworzył drogę do nauki i kultury. W czterdzieści lat od wynalezienia, pismo Braille’a przyjęte zostało na całym świecie. Zmarł 6 stycznia 1852 roku.

1826 (4) W Pałacu Kazimierzowskim w Warszawie Stanisław Staszic uroczyście otworzył Szkołę Przygotowawczą do Instytutu Politechnicznego - pierwszą, wielokierunkową uczelnię techniczną na ziemiach polskich. Dzień ten Politechnika Warszawska przyjęła za początek swej tradycji. Powstania: Listopadowe i Styczniowe zahamowały rozwój nauki. Kamień węgielny pod gmach politechniki w Warszawie położono dopiero 8 września 1900 r. Uroczysta inauguracja pierwszego roku akademickiego odbyła się 15 listopada 1915 roku. Politechnika Warszawska jest największą uczelnią techniczną w Polsce. Dyplomy wydawane przez nią uznawane są na całym świecie i nie wymagają nostryfikacji.

1906 (4) Urodził się Stefan Rachoń - skrzypek, dyrygent, mistrz muzyki klasycznej i rozrywkowej, szef muzyczny radiowego "Podwieczorku przy mikrofonie". W 1946 r. stworzył pierwszą w kraju Orkiestrę Polskiego Radia - jedną z najważniejszych instytucji muzycznych w powojennej Polsce. Był jej dyrygentem i dyrektorem do 1980 r. Otrzymał najwyższe odznaczenia, wśród nich Diamentową Batutę. Zostawił ponad 10 tysięcy nagrań. Współpracownicy cenili go za optymizm, pogodę ducha i radość, którą zarażał wszystkich. Stefan Rachoń zmarł 3 sierpnia 2001r. Pochowany został na warszawskich Powązkach wśród wielkich Polaków.

1944 (4) Pierwsze oddziały Armii Czerwonej przekroczyły granice Rzeczypospolitej w rejonie Sanu na południu Polski. Większa część wschodniej Polski wyzwolona została do końca sierpnia 1944 r. Resztę kraju wojska radzieckie i polskie oswobodziły po ruszeniu ofensywy zimowej, która rozpoczęła się 12 stycznia 1945 r. Najcięższe walki toczyły się na ziemiach północnych, na Wale Pomorskim. Na terenie Polski zginęło 600 tysięcy żołnierzy radzieckich. W końcowej fazie wojny na froncie wschodnim walczyły dwie armie polskie, na północy - Pierwsza Armia pod dowództwem gen. Karola Świerczewskiego i na południu - Armia Druga - pod dowództwem gen. Popławskiego.

1964 (4) Rozpoczęła się pierwsza w historii kościoła rzymskokatolickiego papieska pielgrzymka do Ziemi Świętej. Papież Paweł VI nawiedził Jerozolimę i inne miejsca związane z działalnością, życiem i nauczaniem Jezusa. Pielgrzymowanie do różnych krajów na wszystkich kontynentach przyjął i rozwinął, jako jedną z głównych metod ewangelizacji, papież Jan Paweł II.

469 p.n.e. (5) Urodził się Sokrates - Ateńczyk, grecki myśliciel, obrońca demokracji. Był jednym z głównych nauczycieli Platona. Stworzył szkołę filozoficzną stawiającą sobie za cel doskonalenie człowieka. W 399 r. władze ateńskie uznały, że jego nauka jest szkodliwa dla ludu. Został osądzony i osadzony więzieniu. Zmuszono go do wypicia silnej trucizny - cykuty. Za swe przekonania poniósł śmierć.

1223 (5) W Wieliczce koło Krakowa odkryto pokłady soli. Miało to dla Polski ogromne znaczenie gospodarcze i społeczne. Wkrótce uruchomiono wydobycie soli, która w średniowieczu należała do najbardziej cenionych kopalin. Eksploatację dla celów użytkowych zakończono dopiero w połowie XX wieku, gdy odkryto inne, tańsze źródła soli. Kopalnia w Wieliczce istnieje do dziś - głównie jako muzeum i placówka lecznicza. Każdego roku zwiedza ją kilkaset tysięcy turystów z Polski i zagranicy. Jest zaliczona do zabytków klasy zerowej.

1855 (5) Urodził się King Camp Gillette - amerykański wynalazca bezpiecznego ostrza do golenia, czyli żyletki. Jego wynalazek okazał się rewolucyjny. Wraz z przyjacielem Williamem Nickersonem przez kilka lat udoskonalał prototyp urządzenia, zanim zdecydował się je opatentować. W 1903 r. Gillette i Nickerson sprzedali na targu 51 golarek i 168 żyletek, a do końca 1904 r. firma Gillette wyprodukowała 90 tysięcy golarek i ponad dwanaście milionów żyletek. Dziś jest światowym gigantem. Zarabianie pieniędzy było dla Kinga C. Gillette sprawą drugorzędną. Owładnęła nim idea stworzenia nowego społeczeństwa, w którym ludzie żyliby razem, w wieżowcach, dzieląc się po bratersku wszystkim, co posiadają. W ostatnich latach, rodzina i współpracownicy Gillette odizolowali go od normalnego życia, stwarzając takie warunki, aby utwierdzić go w przekonaniu, że jego idea się sprawdziła. Zmarł w 1932 roku.

1876 (5) Urodził się Konrad Adenauer - niemiecki polityk, twórca zachodniego państwa niemieckiego w okresie powojennym, przewodniczący Partii Chrześcijańsko-Demokratycznej (CDU). W latach 1949-1963 pełnił funkcję kanclerza Republiki Federalnej Niemiec. Zapoczątkował pojednanie między Niemcami i Francją oraz Izraelem. Wprowadził RFN do NATO i Wspólnoty Europejskiej. Był zwolennikiem ścisłej współpracy i sojuszu militarnego ze Stanami Zjednoczonymi oraz krajami zachodnimi. Zajmował wrogą postawę wobec Polski i całego obozu państw socjalistycznych. Zapoczątkował nieuznawanie drugiego państwa niemieckiego- Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Nie uznawał polskiej granicy zachodniej. Uważał, że ze Związkiem Radzieckim można rozmawiać jedynie z pozycji siły. Zmarł 19 kwietnia 1967 roku.

1921 (5) Urodził się Friedrich Durrenmatt - szwajcarski pisarz, dramaturg, eseista, jeden z największych twórców sztuk teatralnych XX wieku. W jego utworach znajdują odbicie głównie problemy moralne i społeczne. Do najczęściej wystawianych na scenach teatralnych i telewizyjnych należą dramaty: "Romulus Wielki", "Fizycy ", "Wizyta starszej pani" i "Kraksa". Powszechnie znane są powieści: "Sędzia i jego kat" oraz "Upadek". W tej ostatniej autor podejmuje ponury temat stalinowskich czystek. Friedrich Durrenmatt zmarł 14 grudnia 1990 roku.

1412 (6) Urodziła się Joanna d’Arc - bohaterka narodowa Francji. W czasie wojny stuletniej, pod wodzą Joanny d’Arc, wojska francuskie pobiły Anglików i wyzwoliły Orlean. Jej historyczną zasługą był również fakt, że nakłoniła Karola VII do koronacji, co miało wielkie znaczenie dla podniesienia ducha, zjednoczenia narodu i wyzwolenia Francji spod dominacji angielskiej. Nieprzyjacielskie wojska ujęły Joannę d’Arc. Została oskarżona o czary i skazana na śmierć. Spalono ją na stosie. Zginęła 30 maja 1431 roku. W 1920 roku nastąpiła jej kanonizacja. Zaliczono ją w poczet świętych patronów Francji.

1822 (6) Urodził się Heinrich Schliemann - niemiecki archeolog. Zapoczątkował intensywne badania kultur starożytnych państw wschodu i systematyczne poszukiwania archeologiczne. Odkrył ruiny Troi i Myken. Należy do pionierów poznawania dziejów ludów, narodów i struktur organizacyjnych sprzed kilku tysięcy lat.

1838 (6) Urodził się Max Bruch - niemiecki kompozytor, dyrygent i organizator życia muzycznego. Za główny kanon swej twórczości uważał piękno formy i melodii, mniej natomiast zajmował się nowatorstwem utworu. Interesowała go przede wszystkim muzyka wokalna. Skomponował setki pieśni chóralnych i solowych. Tworzył ponadto kantaty i utwory kameralne. W jego dorobku artystycznym są także symfonie, opery i oratoria. Największą popularnością cieszy się koncert skrzypcowy g-moll i "Fantazja szkocka". Maks Bruch działał również, jako kapelmistrz we Wrocławiu i Liverpoolu. Na uczelniach berlińskich wykładał kompozycję. Zmarł w 1920 roku.

1872 (6) Urodził się w Moskwie Aleksander Skriabin - rosyjski kompozytor i pianista. Należał do najbardziej oryginalnych twórców przełomu XIX i XX wieku. Według niego muzyka ma zbawić świat i wznieść ludzkość na wyższy poziom moralny. Stworzył własny system harmoniczny. W jego eksperymentalnych formach dźwięki miały się łączyć z barwami. Do najbardziej dojrzałych dzieł Skriabina należą: V Symfonia - "Prometeusz: Poemat ognia", symfonia "Boski poemat" i "Poemat ekstazy". Komponował niezwykłych rozmiarów misterium łączące różne rodzaje sztuki. Plany te przerwała przedwczesna śmierć twórcy. Zmarł w 1915 roku.

1884 (6) Zmarł Gregor Johan Mendel - czeski naukowiec, biolog, twórca teoretycznych podstaw genetyki. Pierwszy opisał prawa rządzące dziedzicznością. Założenia teoretyczne udowadniał praktycznymi doświadczeniami przeprowadzanymi na roślinach. Wnioski wynikające z jego badań do dziś nie straciły na aktualności, choć ta dziedzina nauki w wieku XX bardzo się rozwinęła. Uznawany jest za ojca współczesnej genetyki.

1714 (7) Henry Mill - angielski wynalazca, opatentował maszynę do pisania, jednak w wieku XVIII nie znalazła ona praktycznego zastosowania. Dopiero w 1808 skonstruowano ją we Włoszech i wprowadzono do użytku, ale minęło jeszcze sporo lat, zanim w pełni doceniono walory tego, jak na owe czasy genialnego urządzenia. 1 marca 1873 r., firma "Remington i Synowie", w amerykańskim stanie Nowy Jork, rozpoczęła produkcję praktycznej maszyny do pisania, która wkrótce, dzięki swej niezawodności, zdobyła opinię najlepszej w świecie. Maszyna do pisania stała się jednym z najważniejszych narzędzi pracy. Odegrała wielką rolę w rozwoju komunikowania się między ludźmi, organizacji pracy oraz rozwoju kultury i cywilizacji. Pod koniec XX wieku, kiedy do powszechnego, indywidualnego użytku weszły komputery, tradycyjne maszyny do pisania zaczęły tracić na znaczeniu. Ostatnia produkująca je fabryka została zamknięta w 2000 roku.

1792 (7) Urodził się Henryk Marconi - polski architekt pochodzenia włoskiego, przedstawiciel historyzmu w architekturze. Wśród wielu obiektów użyteczności publicznej, zaprojektował Pałac Paca w Warszawie przy ulicy Miodowej, Kościół św. Karola Boromeusza na Cmentarzu Powązkowskim, Hotel Europejski, Kościół Wszystkich Świętych i dziesiątki innych budowli w stolicy i miastach prowincjonalnych. W swej architektonicznej twórczości nawiązywał do form włoskiego renesansu. Jego dwaj synowie - Leander i Władysław - także byli architektami i mieli wielkie zasługi dla Polski, a trzeci - Karol - malarzem. Henryk Marconi przybył do Polski w 1822 r. Był jednym z najbardziej czynnych architektów. Zmarł 21 lutego 1863 roku.

1883 (7) Urodził się Józef Ujejski - historyk literatury, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, członek Polskiej Akademii Umiejętności. Zajmował się głównie badaniem okresu romantyzmu i prądów ideowych związanych z wielką emigracją. Jedno ze swych głównych dzieł: "Dzieje polskiego mesjanizmu do Powstania Listopadowego włącznie" poświęcił filozofii mesjanistycznej. Szczególnie interesowały go treści ideowo-filozoficzne i moralne dzieła literackiego w powiązaniu z osobowością autora. Taki charakter mają między innymi prace poświęcone Antoniemu Malczewskiemu. Prof. Józef Ujejski zmarł w 1937 roku.

1929 (7) Urodził się Janusz Stanisław Pasierb - duchowny, poeta, eseista, historyk sztuki. Jego eseje zostały zebrane w tomach: "Miasto na górze" oraz "Gałęzie i liście". Zajmował się w nich sprawami kultury oraz wewnętrznymi przeżyciami ludzi. Od lat 70. poświęcił się twórczości poetyckiej. Jej tematem było najczęściej życie duchowe człowieka, które znajduje odbicie w sztuce. Najbardziej znane zbiory to: "Zdejmowanie pieczęci" i "Czarna skrzynka". Ludzie otaczający ks. Janusza Pasierba podziwiali jego pełną dobroci prostotę i serdeczność oraz troskę o innych, która nie opuszczała go do ostatnich chwil życia. Zmarł 15 grudnia 1993 roku.

1932 (7) Urodził się Henryk Bardijewski - pisarz, satyryk, nowelista. W latach 1957-1985 kierował działem słuchowisk w Polskim Radiu i był konsultantem w redakcji literackiej. Do najbardziej ulubionych przez niego form literackich należą opowiadania o zabarwieniu filozoficznym, sztuki sceniczne, słuchowiska radiowe oraz teksty dla kabaretów literackich. Jego utwory zostały przetłumaczone na kilkanaście języków.

1324 (8) Zmarł Marco Polo - wenecki kupiec, podróżnik i odkrywca. Odbył wielką wyprawę do Chin i jako pierwszy Europejczyk przedstawił wszechstronny obraz tego kraju w dziele: "Opisanie świata".

1884 (8) Urodził się Kornel Makuszyński - pisarz, poeta, felietonista, autor popularnych książek dla młodzieży. Jak sam mawiał - jego powieści: "Szatan z siódmej klasy", "Awantura o Basię", "O dwóch takich, co ukradli księżyc", "Panna z mokrą głową" - przeznaczone są dla czytelników od lat pięciu do stu. Pisał także felietony, humoreski, bajki i baśnie oraz wspomnienia. Najbardziej znane to "Bezgrzeszne lata". Wraz z ilustratorem Marianem Walentynowiczem, stworzył pierwszy w Polsce nieśmiertelny komiks - arcydzieło literatury dziecięcej - "Przygody Koziołka Matołka". W 2003 r., z okazji 70. rocznicy urodzin Koziołka, miejscowość, w której przyszedł on na świat - Pacanów - ogłoszono stolicą bajki europejskiej. W książkach Kornela Makuszyńskiego panuje atmosfera pogody ducha, wyrozumiałości, ciepła i humoru oraz miłość dla ludzi. Mieszkał i tworzył głównie w Zakopanem. Większość jego utworów została sfilmowana. Zmarł 31 lipca 1953 roku.

1894 (8) Urodził się Rajmund Maria Kolbe - zakonnik, franciszkanin - znany jako ojciec Maksymilian. Jemu zawdzięcza swe powstanie klasztor i ośrodek wydawniczo-drukarski w Niepokalanowie. Był redaktorem naczelnym miesięcznika "Rycerz Niepokalanej". W obozie koncentracyjnym w Auschwitz ofiarował się na śmierć za współwięźnia - Franciszka Gajowniczka - ojca pięciorga dzieci. Zamęczony przez hitlerowców, ojciec Maksymilian Kolbe zmarł w bunkrze głodowym 14 sierpnia 1941 r. Papież Jan Paweł II kanonizował go 10 października 1982 roku.

1935 (8) Urodził się Elvis Presley - amerykański muzyk, kompozytor, aranżer i wokalista, jeden z najwybitniejszych twórców muzyki rozrywkowej, okrzyknięty królem rock and rolla. Największe jego sukcesy estradowe przypadają na lata 1956 -1961. Nie mógł się uporać z lekomanią i alkoholizmem. Na skutek przedawkowania środków psychotropowych, zmarł 16 sierpnia 1977 roku. W pogrzebie uczestniczyło ponad 100 tysięcy Amerykanów. W jego domu w Memfis – 18 - pokojowym pałacu, od 1982 r. istnieje Muzeum Presley’a, odwiedzane przez setki tysięcy wielbicieli artysty.

1797 (9) Utworzono we Włoszech Legiony - polskie jednostki wojskowe. Na ich czele stanął gen. Jan Henryk Dąbrowski. U boku wodza Francuzów - Napoleona Bonaparte - oddziały polskie toczyły krwawe boje na terenie Włoch, Austrii, Hiszpanii i Polski, przyczyniając się do zwycięskich podbojów armii francuskiej. Wtedy w wojsku polskim zrodziło się hasło: "Za naszą i waszą wolność". W Legionach panował duch demokratyczny. Nie stosowano kar cielesnych, a awansować mogli również żołnierze pochodzenia plebejskiego. Wszyscy zwracali się do siebie, używając formuły: obywatel. Na naramiennikach mundurów legioniści nosili napis: "Ludzie wolni są braćmi". Do najbliższych współpracowników Napoleona Bonaparte należeli generałowie Józef Sułkowski i Henryk Dąbrowski. Sułkowski- wybitny wódz i strateg, obdarzany przez Bonapartego najwyższym uznaniem i zaufaniem - rozniesiony na szablach Arabów, zginął w Kairze w czasie napoleońskiej wyprawy na Egipt w 1798 roku.

1818 (9) W Krakowie została powołana do życia Akademia Sztuk Pięknych. Jej członkami byli wybitni naukowcy, artyści, literaci. Akademia odegrała ważną rolę w rozwoju nauki i kultury polskiej w kraju i zagranicą.

1907 (9) Urodził się Feliks Konarski - komediopisarz, poeta, autor tekstów piosenek i pieśni. W nocy z 17 na 18 maja 1944 r. napisał "Czerwone maki na Monte Cassino". Muzykę skomponował Alfred Schutz. "Czerwone maki" wkrótce stały się niemal hymnem polskich jednostek walczących na Zachodzie. Utwór wszedł na stałe do repertuaru polskich pieśni patriotycznych. W okresie międzywojennym Konarski współpracował z kabaretem "Qui Pro Quo" jako autor piosenek i tekstów komediowych. Wojna zastała go we Lwowie. Od 1942 r. kierował zespołem rewiowym towarzyszącym na szlaku bojowym II Korpusowi gen. Andersa. Po wojnie osiadł w Londynie i tam organizował polskie teatry rewiowe. W 1965 r. wyjechał do Stanów Zjednoczonych Ameryki. Zmarł w 1991 roku.

1992 (9) Brytyjskie pisma naukowe podały informację o odkryciu przez polskiego astronoma - Aleksandra Wolszczana - dwu planet krążących wokół pulsara. Był to pierwszy układ planetarny zaobserwowany poza układem słonecznym. Prof. Wolszczan przez wiele lat pracował w największych, amerykańskich obserwatoriach astronomicznych. W 1997 r. powrócił do swej rodzimej uczelni - Uniwersytetu Toruńskiego.

1778 (10) Zmarł Karol Linneusz - szwedzki badacz, przyrodnik, autor monumentalnego dzieła "Systemy natury" oraz innych prac, które odegrały podstawową rolę w rozwoju nauk przyrodniczych. Świat przyrody podzielił na królestwa roślin, zwierząt i minerałów, a świat organizmów na klasy czyli gromady, rzędy, rodzaje i gatunki.Za podstawę podziału roślin posłużyła mu ilość pręcików i słupków. Opisał około 10 tysięcy gatunków roślin. Linneusz był człowiekiem wszechstronnym. Zajmował się mineralogią, prowadził ogród botaniczny. Miał również zawód lekarza. Stworzył teorię powstania gatunków, którą kilkakrotnie udoskonalał. Jego prace badawcze stały się podstawą współczesnej biologii. Karol Linneusz urodził się w 1707 roku.

1839 (10) Na forum francuskiej Akademii Nauk poinformowano o wynalezieniu procesu fotograficznego - dagerotypii. Odkrywcą był francuski fizyk i chemik - Louis Jacques Daguerre. Sześć dni wcześniej, po raz pierwszy w dziejach, sfotografował księżyc. W późniejszych latach procesy chemiczne i techniki związane z fotografowaniem stale były udoskonalane. W XX wieku fotografia stała się potężną dziedziną wiedzy, obejmującą niemal wszystkie sfery życia - kulturę i sztukę, przemysł poligraficzny i precyzyjny, działalność wydawniczą i artystyczną. Fotografia była pierwszym krokiem na drodze do powstania i rozwoju filmu, telewizji i techniki komputerowej.

1892 (10) Urodził się Melchior Wańkowicz - pisarz, publicysta, wydawca, reporter. Wytworzył własny, obrazowy styl opowieści, przypominający gawędę szlachecką. W okresie międzywojennym dużą popularność zdobyła książka "Na tropach Smętka", przedstawiająca stosunki społeczne i polityczne w Polsce sanacyjnej. Wielką poczytnością cieszą się także jego powieści wspomnieniowe, związane z przeżyciami rodziny pisarza: "Szczenięce lata" i "Ziele na kraterze". Jedna z dwu jego córek zginęła w powstaniu warszawskim. Największą sławę przyniosły Wańkowiczowi utwory reportażowe: ”Bitwa o Monte Cassino" i "Westerplatte". Dużo podróżował, zwłaszcza po krajach Ameryki Północnej i Południowej. Wrażenia z podróży opisał w powieściach: "Królik i oceany" i "Od Stołpców po Kair". Ostatnim dziełem Melchiora Wańkowicza był zbiór esejów "Karafka la Fontaine’a", w których zawarł swe poglądy na pisarstwo i rolę twórców. Zmarł 10 września 1974 roku.

1920 (10) W Genewie odbyło się inauguracyjne posiedzenie Ligi Narodów - pierwszej międzynarodowej organizacji mającej strzec pokoju na świecie. Liga nie spełniła tych oczekiwań. Stała się areną dyskusji, które nie miały wpływu na losy świata. Formalnie została rozwiązana 18 kwietnia 1946 r. Jej cele i kompetencje przejęła Organizacja Narodów Zjednoczonych.

1946 (10) Wysłane z Ziemi promienie radaru po raz pierwszy w dziejach dotarły do powierzchni Księżyca. Radar został odkryty przez naukowców brytyjskich i amerykańskich w 1942 r. Po raz pierwszy został na dużą skalę zastosowany w czasie inwazji wojsk alianckich w Normandii w czerwcu 1944 r. i przyczynił się do pomyślnego lądowania Anglików i Amerykanów na ziemi francuskiej. Radar, jako jedno z podstawowych urządzeń, wykorzystywany jest dla celów militarnych. Odgrywa również zasadniczą rolę w komunikacji lotniczej, morskiej i lądowej.

1971 (10) W Paryżu zmarła Coco Chanel - światowej sławy francuska projektantka mody. Projektowała stroje dla pań na różne okazje oraz pory dnia i roku. Jej modele, użyte tkaniny oraz dodatki do kreacji stawały się modne na całym świecie. Od niej uczyli się i na jej wzorach wychowywali najwybitniejsi twórcy mody dwudziestego wieku. Projektując stroje, miała na uwadze nie tylko estetykę i elegancję, ale także zasady higieny. Urodziła się w 1883 roku.

1863 (10) W Londynie została otwarta pierwsza w świecie linia metra - "Metropolitan". Pierwsze wagony parowej kolei podziemnej ruszyły z dworca Paddington, przewożąc w ciągu jednego dnia 30 tysięcy pasażerów. Pod koniec lat 90. brytyjska kolej podziemna została zelektryfikowana. Na początku XX wieku miejskie koleje podziemne zbudowały Stany Zjednoczone i Francja, a w latach następnych takie systemy komunikacji zaczęły powstawać prawie we wszystkich dużych miastach europejskich.

1474 (11) Ukazał się pierwszy w języku polskim, drukowany kalendarz ścienny na rok 1474. Kalendarze w wiekach szesnastym, siedemnastym i osiemnastym cieszyły się niezwykłą popularnością i odegrały olbrzymią rolę w kształtowaniu umysłowości, poziomu wiedzy i kultury Polaków. Często stanowiły jedyną lekturę szlachty. Gdy druk już się bardziej rozpowszechnił, kalendarze wydawano w dużych nakładach. Znajdowały się niemal w każdym szlacheckim i mieszczańskim domu. Zawierały rady i pouczenia na wszelką okoliczność. Stały się nośnikiem informacji o nowych sposobach uprawy ziemi i hodowli zwierząt oraz upowszechniania nowoczesnych metod budowania domów i obiektów gospodarskich. Każdy egzemplarz czytały wielokrotnie dziesiątki osób, dlatego kalendarze z tamtych lat prawie się nie zachowały, gdyż czytano je, aż rozpadły się na strzępy.

1859 (11) Urodził się George Nathaniel Curzon - brytyjski polityk, mąż stanu. Był pomysłodawcą linii granicznej przebiegającej wzdłuż Bugu zwanej "Linią Curzona", którą w czasie wojny polsko - bolszewickiej zaproponował jako granicę pomiędzy Polską i Związkiem Radzieckim. W tym okresie nie było jeszcze koncepcji, jak powinna przebiegać granica między obydwoma państwami. Po zakończeniu wojny polsko - rosyjskiej w 1920 r., w Traktacie Ryskim, przyjęta została granica przebiegająca wzdłuż rzeki Zbrucz, ale do Linii Curzona przedstawiciele trzech mocarstw - Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Związku Radzieckiego - wrócili na konferencjach w Jałcie i Poczdamie i na niej przyjęto granicę Polski na wschodzie. Granica ta stała się trwałym elementem geopolitycznym w powojennej rzeczywistości europejskiej.

1978 (11) Doszło do połączenia statku kosmicznego "Sojuz 27" z kompleksem orbitalnym "Salut 6" i "Sojuz 26". Po raz pierwszy w historii kosmonautyki na orbicie okołoziemskiej utworzono kompleks naukowo - badawczy składający się ze stacji orbitalnej i dwu statków kosmicznych. Dzięki tym doświadczeniom, w następnych latach możliwe stało się zbudowanie radzieckiej stacji orbitalnej "Mir", a następnie stacji amerykańsko - rosyjskiej "Alfa".

1878 (12) Urodził się Bolesław Leśmian - poeta, główny przedstawiciel polskiego symbolizmu. Był bliskim krewnym Jana Brzechwy. Tworzy liryki , ballady i poematy baśniowo-filozoficzne. Zmarł 5 listopada 1937 roku.

1934 (12) Zmarł Paweł Kochański - wybitny polski skrzypek, uczeń Emila Młynarskiego. W bardzo wczesnym wieku został profesorem konserwatorium w Petersburgu. Po przyjeździe do Polski był członkiem Filharmonii Warszawskiej. Koncertował we wszystkich krajach Europy oraz na kontynencie amerykańskim. Przyjaźnił się z Arturem Rubinsteinem. Jego gra na skrzypcach, zdumiewająca technika, niezwykłe bogactwo i swoisty czar brzmienia budziły zachwyt słuchaczy. Wpłynął w znacznym stopniu na stylistykę utworów skrzypcowych Karola Szymanowskiego. Był ich pierwszym wykonawcą. Wielu najwybitniejszych kompozytorów, a wśród nich Prokofiew, Głazunow, Strawiński - dedykowało mu swoje dzieła. We wspomnieniu pośmiertnym Karol Szymanowski napisał: "twierdzę z całym przekonaniem, że był on największym, najbardziej pogłębionym muzykiem pośród dzisiejszych skrzypków". W ostatnich latach życia Paweł Kochański zamieszkał na stałe w Stanach Zjednoczonych. Tam także rozwijał działalność pedagogiczną. Urodził się w Odessie 14 września 1887 roku.

1945 (12) Na froncie wschodnim, zza Wisły ruszyła ofensywa zimowa czyli Berlińska - ostatnia w drugiej wojnie światowej. Wojska radzieckie, a wraz z nimi dwie armie polskie - rozpoczęły marsz na Berlin. Pierwsza Armia Wojska Polskiego walczyła na północy Polski, a Druga - na południu. Najcięższe straty Pierwsza Armia poniosła w walkach na Wale Pomorskim w rejonie Wałcza i Kołobrzegu, gdzie Niemcy zbudowali cały system potężnych umocnień. Zginęło około 32 tysiące żołnierzy. Pierwsza Armia wzięła udział w szturmie na Berlin, a po zwycięstwie, flaga polska zawisła obok radzieckiej na gmachu Reichstagu. Druga Armia toczyła ciężkie walki z niemieckimi dywizjami pancernymi, które z południa śpieszyły na odsiecz stolicy Niemiec.

1899 (13) Urodził się Lew Kuleszow - radziecki reżyser filmowy, scenarzysta, aktor, malarz i teoretyk filmu. Wychował kilku wybitnych twórców sztuki filmowej. Należał do wielkich nowatorów kina światowego. Odkrył prawo rządzące montażem filmu. Nazwano je "Efektem Kuleszowa". Stało się ono podstawą estetyki tej sztuki. Pierwszy swój film: "Projekt inżyniera Prajta" - Kuleszow stworzył w 1918 r. Obraz stał się wielką sensacją. Do najbardziej znanych jego filmów należą: "Niezwykłe przygody Mister Westa w krainie bolszewików", "Wielki czarodziej" oraz sensacyjny melodramat: "Promień śmierci". Realizował różne gatunkowo dzieła, nie stroniąc również od rozrywki. Jest autorem książek na temat kina. Najgłośniejsza z nich to "Sztuka filmowa" napisana w 1929 r. Lew Kuleszow zmarł w 1970 roku.

1903 (13) W Działoszynie koło Wielunia urodziła się Irena Jurgielewiczowa (z Drozdowiczów) - pisarka, autorka książek dla dzieci i młodzieży. Ukończyła filologię polską w Uniwersytecie Warszawskim. Początkowo zajmowała się głównie pracą pedagogiczną, jako wykładowca w Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie. Debiutowała w 1948 r. opowieścią o przygodach ptasich mieszkańców Warszawy pt. "Historia o czterech warszawskich pstroczkach". Początkowo pisała dla młodszych dzieci, wydając m.in. książki "Kajtek warszawski ptak" czy uroczą, ujętą w formę baśni opowieść "O chłopcu, który szukał domu". Tragicznej prawdzie o okrucieństwie wojny, autorka przeciwstawiła potęgę dobroci. Później Irena Jurgielewiczowa pisze już głównie powieści dla dzieci starszych. Podejmuje w nich problemy młodzieży w kontekście najbliższego otoczenia - rodziny, szkoły, grupy rówieśniczej. Oto kilka najbardziej znanych utworów: "Wszystko inaczej", "Niespokojne godziny", "Ważne i nieważne", "Inna?", ”Ten obcy". Powieść ta została umieszczona w 1964 r. na Honorowej Liście im. H.Ch. Andersena i weszła na stałe do kanonu lektur szkolnych. W wieku 90 lat napisała dla dorosłych wspomnieniową opowieść: "Byłam, byliśmy" o życiu w przedwojennej Warszawie i o historii rodziny Oxińskich i Drozdowiczów wplatanych w dramatyczne dzieje Polski. Za swą twórczość pisarka otrzymała wiele nagród, w tym nagrodę od dzieci - Order Uśmiechu. Zmarła 24 maja 2003 roku.

1906 (13) Zmarł Aleksander Popow - rosyjski pionier łączności radiowej, wynalazca radiotelefonu. Niezależnie od Marconiego skonstruował radiotelegraf. W 1897 r. uzyskał łączność radiową na odległość pięciu kilometrów. Popow i Marconi są twórcami radia.

1948 (13) W Warszawie, na skrzyżowaniu ulic Nowy Świat i Aleje Jerozolimskie, zainstalowano pierwszą, automatyczną sygnalizację świetlną dla regulowania ruchu ulicznego. Dziesięć lat później, automatyczne urządzenia sterujące ruchem były już na wszystkich większych skrzyżowaniach stolicy. Na początku lat 70. zaczęto instalować również sygnalizację dźwiękową, z której najczęściej korzystają ludzie starsi i niepełnosprawni.

1535 (14) Angielski król - Henryk VIII, protestując przeciw niezgodzie papieża na udzielenie mu rozwodu, ogłosił się zwierzchnikiem kościoła w Anglii. 17 grudnia 1538 r. papież Paweł III nałożył ekskomunikę na Henryka VIII .Wydarzenia te doprowadziły do oderwania się kościoła w Anglii od Watykanu i powstania kościoła anglikańskiego - odgałęzienia protestantyzmu. Głową kościoła anglikańskiego jest, mianowany przez króla, biskup Canterbury rezydujący w Londynie. Pod względem zasad wiary i form liturgicznych kościół anglikański jest bardzo zbliżony do kościoła rzymskokatolickiego.

1770 (14) Urodził się książę Adam Jerzy Czartoryski - syn Adama Kazimierza, mąż stanu, polityk. W czasie Powstania Listopadowego powierzono mu funkcję prezesa Rządu Narodowego. Po upadku powstania, tak jak większość powstańczych działaczy politycznych, wyjechał do Francji. Na emigracji w Paryżu przewodził stronnictwu politycznemu - Hotelu Lambert. Odgrywał czołową rolę w kręgach emigracyjnych. Zmarł w Paryżu 27 lutego 1861 roku.

1875 (14) Urodził się Albert Schweitzer - niemiecki lekarz, organista, myśliciel, teolog, pisarz, działacz ruchu obrońców pokoju. Wykładał teologię w uniwersytecie w Lipsku. Życie swe poświęcił idei niesienia pomocy i oświaty ubogiej ludności czarnej Afryki. W 1912 r. założył w Afryce szpital dla trędowatych, którym kierował do śmierci. Organizował ponadto ośrodki zdrowia i inne instytucje dobroczynne. Za swą działalność humanitarną otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla. Albert Schweitzer był jednym z pierwszych wykonawców muzyki Bacha, zwłaszcza kantat. Napisał biografię tego wielkiego twórcy. Fundacja im. J. W. Goethego w Bazylei, wśród innych nagród, ustanowiła Nagrodę im. Alberta Schweitzera. Jest ona przyznawana najwybitniejszym działaczom społecznym na świecie. Zmarł 4 września 1965 roku.

1934 (14) Urodził się Marek Hłasko - pisarz, nowelista. Zadebiutował w 1956 r. zbiorem opowiadań: "Pierwszy krok w chmurach". Kolejny zbiór - "Ósmy dzień tygodnia" utrwalił popularność pisarza, zwłaszcza wśród młodzieży. Odbierano go bardzo emocjonalnie. W utworach Hłaski znajdują odbicie ówczesne wątpliwości, frustracje społeczne i moralne. Jego twórczość była częścią odwilży politycznej i kulturalnej związanej z "Polskim Październikiem". W 1958 r. Marek Hłasko wyemigrował do Republiki Federalnej Niemiec. Tam wyszły kolejne zbiory opowiadań: "Cmentarze", "Następny do raju", "Piękni dwudziestoletni ". "Ósmy dzień tygodnia" i "Następny do raju" zostały sfilmowane (Aleksander Ford i Czesław Petelski). W Niemczech Hłasko pracował jako taksówkarz. Kilka lat później wyjechał do Stanów Zjednoczonych, a następnie do Izraela. Za granicą nie mógł pisać. Tworzyć mógł tylko w kraju. Po spożyciu dużej ilości alkoholu i środków psychotropowych zmarł 14 czerwca 1969 roku.

1942 (14) W Pułtusku urodził się Krzysztof Klenczon - gitarzysta, wokalista, piosenkarz i kompozytor. Związany był z zespołami: Niebiesko - Czarni, Pięciolinie, Czerwono - Czarni i Trzy Korony. Jego refleksyjne, pogodne piosenki rozbrzmiewały na estradach całej Europy. Zginął w katastrofie samochodowej w Chicago 7 kwietnia 1981 roku.

1962 (14) Rozpoczęto budowę międzynarodowego rurociągu naftowego "Przyjaźń". Północny odcinek rurociągu, prowadzący ze Związku Radzieckiego do Płocka i dalej - do Niemiec - przekazany został do eksploatacji 28 grudnia 1963 roku. W Płocku powstał wielki kombinat petrochemiczny oparty na przetwórstwie ropy.

1622 (15) Urodził się Molier (Jean Baptiste Poquelin) - największy komediopisarz francuski i aktor. Jest autorem trzydziestu komedii, a wśród nich tak znanych, jak: "Świętoszek", "Skąpiec", "Szkoła żon", "Mizantrop" i Don Juan". Wiele z nich sięgało do wzorów włoskiej komedii dell’ arte, jak na przykład "Szelmostwa Skapena". Wszystkie były satyrą na współczesne mu społeczeństwo. Wywoływały głęboką niechęć atakowanych. Zdarzały się nawet zdejmowania sztuk z afisza i oskarżenia o bezbożnictwo. Molier zmarł na scenie podczas sztuki: "Chory z urojenia", w której grał tytułową rolę. Upłynęło ponad trzysta lat, a Molier nadal gości na scenach teatrów całego świata. Reżyserzy i aktorzy w jego dziełach odkrywają nowe problemy i cechy bohaterów odpowiadające współczesnym potrzebom i odczuciom. Zmarł 17 lutego 1673 roku.

1869 (15) Urodził się Stanisław Wyspiański - malarz, poeta, dramaturg, najbardziej wszechstronny twórca z przełomu wieków. Najwyższy artyzm cechuje jego witraże w Katedrze Wawelskiej i Kościele św. Franciszka - "Trójca Święta". Malował portrety i pejzaże. Dużo czasu poświęcał również polichromii w krakowskich kościołach, grafice książkowej, projektom dekoracji teatralnych i mebli. Zreformował teatr w Polsce. Jego dramaty: "Wesele", "Wyzwolenie", "Noc listopadowa" i "Warszawianka" mają wymiar narodowy i nie schodzą ze scen najbardziej ambitnych teatrów. Obok Stefana Żeromskiego, był Wyspiański jednym z duchowych przywódców narodu polskiego. Zmarł w Krakowie 28 listopada 1907 roku. Spoczął w podziemiach katedry na Skałce. Jego pogrzeb stał się wielką manifestacją patriotyczną.

1873 (15) Urodził się Maks Adler - austriacki socjolog i filozof - twórca i główny przedstawiciel austromarksizmu. Próbował połączyć marksizm z neokantyzmem. Głosił, że marksizm jest wyłącznie nauką o społeczeństwie, natomiast jego filozoficzną nadbudowę stanowi kantowska teoria poznania. Ten kierunek filozoficzny nie znalazł szerszego poparcia. Krytykowali go marksiści z otoczenia Lenina. Adler nie uznawał dyktatury proletariatu, co z kolei było jednym z głównych kanonów marksistów. Był zarzewiem zażartych polemik ideologicznych. Zmarł w 1937 roku.

1898 (15) Zmarł Lucjan Malinowski - językoznawca, ojciec Bronisława - antropologa i etnologa. Lucjan Malinowski swą rozprawą o dialekcie opolski zapoczątkował badania dialektów polskich. Pionierskie były jego krytyczne opracowania i wydanie zabytków piśmiennictwa staropolskiego. Założył pierwsze polskie czasopismo językoznawcze: "Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności".

1907 (15) Urodził się Janusz Kusociński - lekkoatleta, mistrz świata w biegu na dystansie 3000 metrów. Na olimpiadzie w Los Angeles 2 sierpnia 1932 r. zdobył złoty medal w biegu na 10 kilometrów. 21 czerwca 1940 roku, wśród innych wybitnych Polaków, został zamordowany przez hitlerowców. Spoczywa na cmentarzu w Palmirach koło Warszawy.

1925 (15) Urodził się Jarema Stępowski - aktor teatralny i filmowy oraz piosenkarz, wykonawca przebojów opartych na folklorze przedmieść Warszawy. Największy rozgłos przyniosły mu piosenki: "Statek do Młocin", "Tango andrusowskie", "Jadziem na Bielany" i "Taksówkarz warszawski". Płyty z nagraniami jego utworów osiągały najwyższe nakłady. Zmarł 11 stycznia 2001 roku.

1929 (15) Urodził się Martin Luter King - czarnoskóry pastor protestancki, kaznodzieja, bojownik o prawa człowieka, przywódca amerykańskich Murzynów. W 1964 r. otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla. 4 kwietnia 1968 r., w Memphis, został zamordowany przez białych rasistów.

1938 (15) W Holandii został wodowany polski okręt podwodny - ORP "Orzeł". Po wybuchu II wojny światowej, pod naciskiem Rzeszy Niemieckiej, 15 września, został internowany w Tallinie. Trzy dni później, nocą, ORP "Orzeł", pod dowództwem kpt. Jana Grudzińskiego, decydując się na ryzykowny i bohaterski czyn, opuścił port estoński i przedarł się do bazy marynarki wojennej w Wielkiej Brytanii. Uczestniczył w walkach morskich z Niemcami. Patrolował Morze Północne. W maju 1940 r. "Orzeł" wypłynął na kolejny patrol w rejon wyspy Helgoland, z którego już nie powrócił. Zatonął wraz z całą załogą 8 czerwca 1940 roku.

1973 (15) Richard Nixon - prezydent Stanów Zjednoczonych - nakazał wstrzymanie operacji wojskowych w Północnym Wietnamie. Był to początek zakończenia dziewięcioletniej wojny amerykańsko-wietnamskiej. Zginęło 58 tysięcy Amerykanów i trzy miliony Wietnamczyków. Wcześniej - 31 października 1968 r. - prezydent Lyndon Johnson wydał rozkaz zaprzestania bombardowań Wietnamu. Ostatnie oddziały wojsk amerykańskich opuściły Wietnam 29 marca 1973 r. Wojna wietnamska stała się dla Amerykanów źródłem ogólnonarodowej frustracji i poczucia klęski. Spowodowała wielkie spustoszenia moralne. W wyniku wojny obydwie części kraju - Wietnam Północny i Południowy - połączyły się i powstało jedno państwo ze stolicą w Hanoi. Polityczne i administracyjne zjednoczenie Wietnamu ogłoszono 2 lipca 1976 roku.

1811 (16) Urodził się Jan Dzierżoń - polski pszczelarz, największy, europejski hodowca pszczół XIX wieku, wybitny znawca produktów pszczelarskich. Odkrył dzieworództwo pszczół. Wynalazł i skonstruował ul o ruchomej zabudowie, co miało epokowe znaczenie dla rozwoju pszczelarstwa. Na jego doświadczeniach do dziś opierają się pszczelarze w całej Europie.

1826 (16) Urodził się Romuald Traugutt - ostatni dyktator - przywódca Powstania Styczniowego. Władze rosyjskie ujęły go i skazały na karę śmierci. Został powieszony 5 sierpnia 1864 roku. Pomnik Traugutta znajduje się w miejscu jego stracenia, w parku na skarpie wiślanej w pobliżu Starego Miasta w Warszawie.

1913 (16) Urodził się Mirosław Żuławski - prozaik, publicysta i felietonista. Debiutował przed II wojną światową w lwowskim czasopiśmie literackim "Sygnały". W czasie okupacji niemieckiej służył w Armii Krajowej. Po wojnie był dyplomatą. Pisał powieści, reportaże oraz pełne humoru gawędziarskie miniatury literackie. Najbardziej znany jest tom opowiadań: "Psia gwiazda". Był też autorem kroniki rodzinnej: "Opowieści mojej żony". Krótkie obrazki zawarte w Kronice cieszyły się wielką popularnością w adaptacjach telewizyjnych. Jego zbiory felietonów są żywym odbiciem polskiej powojennej rzeczywistości w dziedzinie kultury, obyczajowości i aspiracji narodowych. Zmarł w 1995 roku.

1920 (16) W Stanach Zjednoczonych przyjęto słynną, osiemnastą poprawkę do konstytucji. Przewidywała ona zakaz sprzedaży napojów alkoholowych. Mimo prohibicji, spożycie alkoholu nie zmalało, natomiast wielokrotnie wzrosła jego cena. Zakaz okazał się posunięciem błędnym i został zniesiony w 1933 roku.

1923 (16) Urodziła się Antonina Kawecka - śpiewaczka operowa. Swój głos - sopran dramatyczny - kształciła pod kierunkiem Adama Didura, który zaraz po wojnie zaangażował ją do Opery Śląskiej. Później przez ponad trzydzieści lat była związana z operą w Poznaniu. Tam odniosła największe sukcesy, głównie w rolach Halki, Desdemony, Izoldy, Toski i Aidy. Jej kreacje sięgały szczytów artyzmu. Bardzo wysoko oceniano jej wykonania pieśni. Wykładała w Państwowej Wyższej szkole Muzycznej w Poznaniu. Zmarła w 1996 roku.

1941 (16) W Krakowie urodziła się Ewa Demarczyk - pieśniarka, aktorka, najwybitniejsza przedstawicielka polskiej piosenki literackiej. Jako artystka wyrosła w "Piwnicy pod Baranami" i z tym kabaretem była związana do końca jego istnienia. Piosenki dla niej komponował Zygmunt Konieczny. Najbardziej znane to: "Karuzela z madonnami", "Czarne anioły", "Tomaszów", "Na moście w Avignon".

1961 (16) Z Kanady przekazano do Polski część skarbów wawelskich, między innymi - arrasy króla Zygmunta Augusta. Zostały one wywiezione do Kanady w sierpniu 1939 r. w celu uchronienia ich przed zniszczeniem w czasie zbliżającej się wojny. Królewskie arrasy znajdują się w zamku wawelskim i należą do najbardziej cennych zabytków kultury w świecie.

2003 (16) Zmarł Henryk Czyż - dyrygent, kompozytor, pisarz i pedagog. Nauki pobierał u Tadeusza Szeligowskiego. Najważniejszym kierunkiem jego działalności artystycznej było dyrygowanie. Współpracował z orkiestrami w całej Europie, Ameryce Północnej i Południowej. Wykładał w uczelniach muzycznych w Krakowie i Warszawie. Do pracy pedagogicznej przywiązywał dużą wagę. Wychował liczne grono dyrygentów. Do jego uczniów należy między innymi Antoni Wit. W kilku książkach opisał swoje artystyczne podróże, ludzi, z którymi się spotykał i bardziej doniosłe wydarzenia, a wszystko nacechowane życzliwym humorem i przeplatane anegdotami. Najbardziej znana jest książka: "Jak z nut". Jego kompozycje, które, jak sam mówił, traktował jak twórcze hobby, wyrażają pogodę i radosny nastrój.

1600 (17) Urodził się Pedro Calderon de la Barca - hiszpański pisarz, dramaturg, czołowy przedstawiciel baroku w europejskiej literaturze. Zanim przyjął święcenia kapłańskie - dużo podróżował. Miał wiele przygód. Brał udział w Wojnie Trzydziestoletniej. Należał do zakonu rycerskiego. Stworzył około dwustu dramatów - osiemdziesiąt typu religijnego i 120 komedii. Jego utwory cechują gwałtowne kontrasty i przejaskrawienia. Dotyczą one rysunku postaci i stosowania środków stylistycznych. Do dziś powodzeniem cieszą się poematy: "Wielki teatr świata", "Życie snem" - poświęcony rozważaniom filozoficznym oraz "Książę niezłomny" - zawierający głębokie treści religijne. Calderon uważany jest za ojca literatury hiszpańskiej, zwłaszcza dramatu. Zmarł 25 maja 1681 roku.

1706 (17) Urodził się Beniamin Franklin - amerykański myśliciel i publicysta, fizyk zajmujący się badaniem wyładowań elektromagnetycznych w przyrodzie. Należał do czołowych polityków drugiej połowy osiemnastego wieku. Pełnił odpowiedzialne funkcje w amerykańskiej dyplomacji. Był współtwórcą niepodległości Stanów Zjednoczonych. 15 czerwca 1752 r. po raz pierwszy zademonstrował publicznie działanie piorunochronu. 23 maja 1785 r. opatentował dwusoczewkowe okulary - do czytania i do oglądania przedmiotów z oddali. Zmarł 17 kwietnia 1790 roku.

1732 (17) Urodził się Stanisław August Poniatowski - stolnik litewski, ostatni król niepodległej Polski, mecenas sztuki i nauki, współtwórca Konstytucji 3 Maja. Na króla Polski został wybrany 6 września 1764 roku. Cieszył się poparciem Czartoryskich, natomiast jego przeciwnikami byli Braniccy. Monarcha dążył do wzmocnienia władzy królewskiej, zwiększenia armii, zreformowania administracji, rozwoju nauki, oświaty, sztuki i kultury. Założył szkołę rycerską. Popierał zreformowane szkolnictwo pijarskie. Był inicjatorem powołania Komisji Edukacji Narodowej. Zyskał dużą popularność wśród mieszkańców Warszawy, jako współtwórca reformy państwowej i wiejskiej zawartej w Konstytucji 3 Maja. W ostatnich miesiącach swego panowania, pod naporem wewnętrznych i zewnętrznych wydarzeń politycznych i militarnych, chcąc ratować Polskę, przystąpił do Konfederacji Targowickiej, popieranej przez Katarzynę II. Abdykował 25 listopada 1795 r. po trzecim rozbiorze Polski. Został wywieziony do Petersburga, gdzie zmarł 12 lutego 1798 r. 14 lutego 1995 roku urnę z prochami Stanisława Augusta Poniatowskiego złożono w Warszawskiej Bazylice Archikatedralnej.

1863 (17) Urodził się Konstanty Stanisławski - rosyjski aktor i reżyser. W 1898 r. założył w Moskwie, wraz z Władimirem Niemirowiczem, teatr "MChAT". Szybko zyskał międzynarodową popularność. Wystawiano dramaty Tołstoja, Czechowa, Gorkiego, Szewczenki, ale i Szekspira, Ibsena, Maeterlincka. Główną ideą Stanisławskiego było całkowite zawierzenie konwencji naturalistycznej, zarówno pod względem scenografii, jak i aktorstwa. I tak na przykład, realizując dramat Gorkiego: "Na dnie", wysłał aktorów na samo dno Moskwy - w środowisko nędzarzy, żebraków, włóczęgów, aby mogli zrozumieć ich psychikę i poznać warunki życia. Ogromną rolę przywiązywał do gry aktorskiej, stawiając aktora nawet przed reżyserem. Zmarł w 1938 roku.

1945 (17) Manewrem oskrzydlającym z południa i północy, została wyzwolona Warszawa. Obok wojsk radzieckich, w walce o stolicę wzięły udział oddziały Pierwszej Armii Wojska Polskiego. po wycofaniu się Niemców, najważniejszą sprawą było rozminowanie miasta. Sprawdzając dom po domu, a raczej rumowiska domów, żołnierze rosyjscy i polscy usuwali miny i inne niewypały. Od pierwszych dni po wyzwoleniu, do zgliszcz i ruin Warszawy ze wszystkich stron zaczęli powracać jej mieszkańcy. 1 lutego 1945 r. rząd podjął decyzję o przeniesieniu stolicy Polski z Lublina do Warszawy. Wcześniej, ze względu na ogromne zniszczenia w Warszawie, rozważana była możliwość przeniesienia stolicy do Łodzi, ale koncepcja ta nie została przyjęta.

1689 (18) Urodził się Monteskiusz (Charles Louis Montesquieu - francuski myśliciel, historyk, prawnik, pisarz polityczny wczesnego oświecenia. Zaliczany jest do najwybitniejszych teoretyk ustroju społecznego w ramach monarchii konstytucyjnej. Spośród jego dzieł największe znaczenie ma rozprawa: "O duchu praw". Sformułował w niej zasadę podziału władz w ustroju parlamentarnym na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Zasada Monteskiusza do dziś stanowi podstawę ustrojów demokratycznych w większości państw świata. Zmarł 10 lutego 1755 roku.

1793 (18) Francuski Konwent Narodowy skazał króla Ludwika XVI, jako zdrajcę ojczyzny, na karę śmierci. Wyrok przez ścięcie na gilotynie wykonano trzy dni później. Był to początek etapu najbardziej krwawego terroru i bratobójczych walk w okresie rewolucji francuskiej. Zamordowano setki tysięcy ludzi, a wśród nich najwybitniejszych przywódców rewolucji. W czerwcu 1791 r. Ludwik XVI Burbon próbował potajemnie opuścić Francję, ale został zatrzymany i przewieziony do Paryża. 16 października 1793 r. zgilotynowano również żonę króla - Austriaczkę z rodu Habsburgów - Marię Antoninę.

1798 (18) Urodził się August Comte - francuski myśliciel, socjolog i pisarz polityczny, twórca pozytywizmu - europejskiego kierunku społeczno - filozoficznego. Uważał, że ludzkość może uszczęśliwić jedynie nauka i przemysł. Jest autorem monumentalnego dzieła: "Kurs filozofii pozytywnej". Praca ta wywarła ogromny wpływ na myśl epoki. W Polsce najwybitniejszym teoretykiem tego prądu był Aleksander Świętochowski, a w literaturze - Bolesław Prus, Eliza Orzeszkowa i Henryk Sienkiewicz w początkowym okresie twórczości. Comte stworzył termin ”socjologia” i zapoczątkował rozwój tej dziedziny nauki. Zmarł 5 września 1857 roku.

1882 (18) Urodził się Alan Alexander Milne - angielski pisarz, dramaturg, poeta, autor książek dla dzieci. Najbardziej znane jego utwory to: "Kubuś Puchatek " i "Chatka Puchatka". Napisał je dla swego syna - Krzysia. Ta sama idea przyświecała autorowi w stworzeniu dwu zbiorów wierszy: "Kiedy byliśmy bardzo mali" i "Mam już sześć lat". Na język polski przetłumaczyła je Irena Tuwim. Wielką popularnością cieszy się wersja filmowa "Kubusia Puchatka" stworzona przez Walta Disneya. Milne pisał również powieści dla dorosłych na przykład - "Tajemnica czerwonego domu", ale pamięć u dzieci i dorosłych zapewniły mu opowieści o misiu i jego przyjaciołach. Zmarł 31 stycznia 1956 roku.

1940 (18) Zmarł Kazimierz Przerwa - Tetmajer - poeta, dramaturg i prozaik. Należał do największych pisarzy Młodej Polski. Był przyrodnim bratem malarza - Włodzimierza Tetmajera i ciotecznym - Tadeusza Boya Żeleńskiego. Jego tom wierszy: "Poezje - seria druga" - wydany w 1894 r., stał się w literaturze polskiej przejściem od pozytywizmu do okresu modernistycznego. Kazimierz Tetmajer najlepiej wyrażał ducha swej epoki. Jego twórczość jest mocno związana z górami. Wprowadził do niej bohaterów i pejzaże tatrzańskie. Spośród utworów prozatorskich największą poczytnością cieszy się powieść: "Legenda Tatr" i zbiór opowiadań z życia ludzi gór: "Na skalnym Podhalu". Jest prototypem gospodarza w "Weselu" Stanisława Wyspiańskiego. Urodził się 12 lutego 1865 roku.

1576 (19) Zmarł w Norymberdze Hans Sachs - niemiecki poeta i śpiewak, przedstawiciel Odrodzenia, z zawodu szewc. Napisał setki religijnych i świeckich pieśni. Jest także autorem wielu wierszowanych dramatów - tragedii i komedii. Wielką popularnością cieszyły się jego farsy odpustne, które niejednokrotnie sam inscenizował. Był protestantem. Marcinowi Lutrowi poświęcił poemat: Wirtemberski słowik". Sachs jest bohaterem wielu niemieckich utworów poetyckich i muzycznych, pochodzących głównie z XIX wieku. Urodził się w 1494 roku.

1720 (19) Urodził się Franciszek Bohomolec - komediopisarz i publicysta, wykładowca retoryki w kolegiach jezuickich. Żarliwie bronił języka polskiego przed zalewem francuszczyzny. W swym dorobku literackim miał wiele komedii społeczno-obyczajowych, między innymi: "Małżeństwo z kalendarza". We współpracy z Wojciechem Bogusławskim napisał scenariusz pierwszej polskiej opery "Nędza uszczęśliwiona". Do dziś jest popularna pieśń biesiadna jego autorstwa "Kurdesz nad kurdeszami". Był współzałożycielem, wydawcą i współredaktorem tygodnika "Monitor". Zmarł 24 kwietnia 1784 roku.

1736 (19) Urodził się James Watt - szkocki inżynier, konstruktor, wynalazca silnika parowego. Był ojcem chrzestnym epoki pary. Maszyna parowa, oparta na energii cieplnej, stała się kołem zamachowym dla przemysłu oraz transportu lądowego i morskiego. Odegrała wielką rolę w rozwoju cywilizacji ze wszystkimi jej pozytywnymi i negatywnymi skutkami. James Watt zmarł 19 sierpnia 1819 roku. Od niego wzięła nazwę jednostka pomiaru mocy - wat.

1809 (19) Urodził się Edgar Allan Poe - amerykański poeta i prozaik, krytyk literacki, twórca prozy detektywistycznej. Jego twórczość nowelistyczna, nasycona atmosferą grozy i tajemniczości, wywarła znaczny wpływ na rozwój literatury sensacyjnej i fantastycznej. Jako poeta doceniony został dopiero przez potomnych. Należał do wybitnych przedstawicieli romantyzmu. Zmarł w 1849 roku.

1922 (19) Urodził się Jerzy Kawalerowicz - reżyser i scenarzysta filmowy. Wielką popularnością cieszą się jego obrazy: "Faraon", "Matka Joanna od aniołów", "Austeria" i stworzony w 2001 r. film "Quo vadis" na podstawie powieści Henryka Sienkiewicza. W sumie zrealizował siedemnaście filmów. Część jego inscenizacji ma ścisły związek z religią, przezwyciężaniem zła w człowieku. Zmarł 27 grudnia 2007 roku.

1932 (19) Zmarł Piotr Borowy - ludowy gawędziarz, pisarz podhalański. Wiedzę o świecie i codziennym życiu zdobywa jako samouk. Swe poglądy na więzi łączące ludzi i na ich związki z otaczającą przyrodą, oparte na zasadach religijnych, upowszechniał głównie poprzez założone przez siebie chłopskie bractwo. Był orędownikiem polskości na Morawach. Pod koniec życia swe gawędy spisał piękną prozą poetycką w dziele zatytułowanym "Sąd grzesznika sam nad sobą". Znalazły się w nim również rozmaite przypowieści i złote myśli. Piotr Borowy urodził się w 1858 roku.

1940 (19) W obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen zmarł Ignacy Chrzanowski - historyk literatury, wybitny znawca kultury polskiej, wykładowca w uniwersytecie Jagiellońskim. Niezwykłą popularność przyniosła mu, wydana w 1906 r., "Historia literatury niepodległej Polski". Napisana jest pięknym, klarownym językiem, z głęboką troską o bezstronność i prawdę historyczną. Wydawano ją wielokrotnie, także po II wojnie światowej. Prof. Chrzanowski wychował wielu historyków literatury, których rozprawy doktorskie opublikował w 50-tomowej serii, zatytułowanej "Prace historyczno - literackie". Ideowo był związany z pozytywizmem. Na początku lat 20. zbliżył się do Narodowej Demokracji. Zawsze cechowała go wielka niezależność myślenia i postępowania. Za poparcie reformy jędrzejewiczowskiej w 1931 r. został przeniesiony w 1931 r. na emeryturę. Prof. Ignacy Chrzanowski urodził się w 1866 roku.

1952 (19) Zmarł Jerzy Borejsza - działacz polityczny i kulturalny, publicysta i wydawca. W okresie międzywojennym należał do czołowych publicystów lewicowych: "Sygnałów", "Lewaru" oraz "Wiadomości Literackich". Współpracował także z PPS - owskim "Robotnikiem" i czasopismem: "Czarno na Białym ". Po zajęciu przez Związek Radziecki w 1939 r. wschodnich ziem polskich, powierzono mu kierownictwo Ossolineum we Lwowie. Służył w Pierwszej Armii Wojska Polskiego walczącej na froncie wschodnim. Był redaktorem naczelnym organu prasowego Związku Patriotów Polskich - "Wolna Polska". W pierwszych latach po wyzwoleniu kierował redakcją "Rzeczypospolitej", a następnie tygodnika: "Odrodzenie". Jego zasługą jest powstanie spółdzielni wydawniczej "Czytelnik". Jerzy Borejsza odegrał ważną rolę w rozwoju prasy i książki w pierwszych latach po wojnie. Urodził się w 1905 roku.

1965 (19) W klubie "Non - Stop" w Sopocie odbył się pierwszy koncert "Czerwonych Gitar". Zespół stał się niezwykle popularny w kraju i za granicą, nagrał dziesiątki płyt. Odegrał ważną rolę w rozwoju muzyki rozrywkowej. Najbardziej znanym solistą "Czerwonych Gitar" jest Seweryn Krajewski. Większość piosenek wykonywanych przez niego stała się przebojami popularnymi w całym kraju.

1320 (20) Książę łęczycko - kujawski - Władysław Łokietek - został koronowany na króla Polski. Pod swym berłem zjednoczył większość ziem polskich. Przejął władzę nad Wielkopolską i Małopolską. Jego głównym rywalem w działaniach na rzecz zjednoczenia Polski był książę wrocławsko - krakowski - Henryk Probus. U współczesnych miał opinię człowieka o bardzo małych horyzontach politycznych, skłonnego do anarchii, a jednocześnie, jak na owe czasy, świetnie wykształconego, rozmiłowanego w kulturze włoskiej. Utrzymywał bardzo bliskie kontakty z dworami niemieckimi. Probus zmarł 23 czerwca 1290 r., w wieku 33 lat. Panowanie Łokietka było zakończeniem istniejącego prawie 200 lat rozbicia dzielnicowego państwa polskiego. O kilkadziesiąt lat wcześniej, bo już w drugiej połowie XIII wieku, przyrodni brat Łokietka - Leszek Czarny - książę kujawski, łęczycki, sieradzki i krakowski podejmował energiczne działania zmierzające do zjednoczenia kraju. 17 września 1331 r., Władysław Łokietek stoczył pod Płowcami zwycięską bitwę z Krzyżakami. Zmarł 2 marca 1333 roku. Dzieło budowania potęgi Polski przejął i rozwinął jego syn - Kazimierz Wielki.

1855 (20) W Gdowie koło Wieliczki, urodził się Ludwik Solski (Napoleon Sosnowski) - aktor teatralny i filmowy. Zadebiutował na scenie w1876 r. Przez ponad czterdzieści lat podziwiała go publiczność Krakowa i Lwowa. Jego kreacje sięgały szczytów aktorskich. Ceniono go również za oryginalne pomysły i umiejętności reżyserskie. Był dyrektorem Teatru Słowackiego w Krakowie. Od 1913 r. występował w teatrach warszawskich. Tu również wywierał wielkie wrażenie na widzach i krytyce. Do takich niezwykłych kreacji należała rola ojca w sztuce Huberta Roztworowskiego "Niespodzianka", wystawionej w Teatrze Narodowym w 1929 r. Nestor sceny polskiej, jeszcze na pół roku przed śmiercią ukazywał się na deskach teatru. Zmarł 19 grudnia 1954 roku. Był wzorem wielkiego artyzmu i umiłowania sceny dla młodszych pokoleń aktorów.

1920 (20) Urodził się Federico Fellini - włoski reżyser i scenarzysta, jeden z najwybitniejszych twórców kina światowego, autor dramatów o tematyce współczesnej należących do arcydzieł sztuki filmowej. Największą popularność zdobyły obrazy: "Rzym", "La strada", "Wałkonie", "Słodkie życie", "Giulietta i duchy". Filmy Felliniego poruszają uniwersalną problematykę filozoficzną i moralną. Zdobył aż pięć Oskarów. Artysta zmarł 31 października 1993 roku.

1949 od 20 do 23 stycznia obradował Związek Literatów Polskich, tak zwany szczeciński. Przyjął dyrektywę realizmu socjalistycznego, zalecającą ukazywanie w twórczości artystycznej życia ludzi pracy - w fabrykach, na roli, w działalności politycznej. Próby pisarskie w tym duchu podejmowała większość ówczesnych pisarzy. Koncepcja realizmu socjalistycznego nie zdobyła uznania ani wśród twórców, ani u czytelników. Ostatecznie załamała się w 1955 roku.

1971 (20) Władze Polski podjęły decyzję o odbudowie w Warszawie Zamku Królewskiego. Budowę głównej bryły Zamku zakończono trzy i pół roku później 19 lipca 1974 roku, o godzinie 11:15; po 35 latach milczenia ponownie rozległo się bicie zamkowego zegara. Głównym orędownikiem i organizatorem odbudowy zamku był dyrektor Muzeum Narodowego - prof. Stanisław Lorentz. Oficjalnie zamek został otwarty 31 sierpnia 1984 roku.

1808 (21) Urodził się Bronisław Ferdynand Trentowski - filozof pedagog i publicysta, główny przedstawiciel filozofii narodowej inspirowanej przez heglizm. Początkowo związany był z uniwersytetem we Fryburgu, gdzie wykładał filozofię i pedagogikę. Od 1840 r. drukował swe prace tylko w języku polskim. Wśród jego dzieł ważne miejsce zajmuje praca zatytułowana: "Chowanna czyli system pedagogiki narodowej". W swych dziełach zastąpił wszystkie wyrażenia filozoficzne pochodzące z języków obcych wyrazami polskimi, które sam stworzył. Z filozofii wynikała pedagogika narodowa. W niej upatrywał Trentowski odrodzenie narodu. Stworzona przez niego terminologia nie znalazła uznania, nie została przyjęta przez innych filozofów. Zmarł w 1869 roku.

1874 (21) Na Rzeszowszczyźnie urodził się Wincenty Witos - rolnik, publicysta, przywódca ruchu ludowego, współzałożyciel "PSL Piast" i Stronnictwa Ludowego. Należał do najwybitniejszych polskich polityków w okresie międzywojennym. Na początku lat 20. trzykrotnie pełnił funkcję premiera. W latach 30. był więziony i w sposób szczególny upokarzany przez strażników więziennych za poglądy opozycyjne wobec władz sanacyjnych. Do jego idei nawiązuje w swej działalności Polskie Stronnictwo Ludowe. Zmarł 31 października 1945 roku. 22 września 1985 r.; na pl. Trzech Krzyży w Warszawie odsłonięto Pomnik Witosa. Posąg jest dziełem Mariana Koniecznego.

1901 (21) Urodził się Janusz Meissner - pisarz, lotnik. Pisarstwo uprawiał przez wiele lat równolegle z zawodem lotnika. W okresie międzywojennym był szefem pilotażu w Szkole Orląt w Dęblinie, oraz komendantem Szkoły Pilotów w Krakowie. W czasie wojny przebywał w Anglii. Był oficerem RAF -u (Brytyjskie siły powietrzne). Uczestniczył w walkach powietrznych o Anglię. Opisał je w powieściach: "Skrzydła nad Adriatykiem", "L jak Lucy", "Żądło Genowefy", "Szkoła orląt". W książkach tych znajduje się wiele wątków opartych na własnych przeżyciach autora. Powieści Meisnera cieszyły się ogromną popularnością, tak jak i ich filmowe adaptacje Leonarda Buczkowskiego oraz Ewy i Czesława Petelskich. Był także autorem powieści marynistycznych i wspomnieniowych. Zmarł 28 lutego 1978 roku.

1919 (21) Urodziła się Stanisława Fleszarowa - Muskat - pisarka, autorka powieści społeczno -obyczajowych i psychologicznych oraz o tematyce marynistycznej. Do najbardziej znanych należą: "Kochankowie róży wiatrów", "Tak trzymać", "Wiatr od lądu", "Przerwa na życie", "Pozwólcie nam krzyczeć", "Most nad rwącą rzeką", "Stangret jaśnie pani".

1941 (21) W Madrycie urodził się Placido Domingo - hiszpański śpiewak operowy. Zaliczany jest do trzech - obok Jose Carrerasa i Luciano Pavarottiego - największych, współczesnych tenorów świata. Wszyscy trzej wielokrotnie występowali w Polsce. Placido Domingo debiutował w latach 60. na największych scenach świata. Ma głos o pięknej barwie i wielkiej skali ekspresji. Wykonuje partie liryczne i dramatyczne. Śpiewa także pieśni, zwłaszcza hiszpańskie.

1556 (22) W Chinach podczas trzęsienia ziemi zginęło ponad 800 tysięcy ludzi. Była to największa, zapisana katastrofa w dziejach świata. Chiny południowe, tak jak i wyspy japońskie, leżą w pasie aktywnych ruchów tektonicznych, których wynikiem są wstrząsy sejsmiczne. Trzęsienia ziemi występują tam często.

1788 (22) Urodził się lord George Gordon Byron - angielski poeta, czołowy przedstawiciel romantyzmu w literaturze. Otrzymał wysokie wykształcenie. Świetnie znał historię, literaturę, geografię. Miał od urodzenia niesprawną nogę, ale przez całe życie starał się to ukrywać. Był znakomitym jeźdźcem, pływakiem, uprawiał szermierkę i boks, bardzo dobrze strzelał. Pisał powieści poetyckie, dramaty i pieśni. Najbardziej znane są jego poematy: "Giaur" i "Korsarz". Drukowano je w całej Europie. Znał historię Polski. W jednym ze swych poematów opisuje życie Tadeusza Kościuszki, Józefa Poniatowskiego i niepodległościowe dążenia polskiego narodu. Utwory Byrona na język polski tłumaczyli Kamil Norwid i Adam Mickiewicz. Poeta był skłócony ze światem. W swoich dziełach i własnym życiu zwalczał wszelkie formy uciśnienia ludzi. Tacy też są jego bohaterowie. Buntują się przeciw ograniczeniom społecznym i moralnym. W mowie i piśmie bronił wyzyskiwanych robotników. Wyjechał do Grecji, aby wziąć udział w walce wyzwoleńczej przeciw Turkom. Zmarł na febrę 19 kwietnia 1824 roku.

1849 (22) Urodził się August Strindberg - szwedzki pisarz, dramaturg, nowelista. W swoich utworach najczęściej omawia problemy wynikające z trudności porozumienia się między najbliższymi ludźmi, rozmaite napięcia i trudne stany psychiczne, niemożność uporania się z własnymi dylematami moralnymi. Często przedstawiał życie, jako walkę płci, w której kobieta uosabia siły destrukcyjne. Znawcy literatury i ludzkiej psychiki wyrażają opinię, iż trudne problemy egzystencjalne występujące w jego dramatach w znacznej mierze są konsekwencją warunków klimatycznych Skandynawii, długich nocy i podbiegunowych zim. Sięgał także do tematyki historycznej i społecznej, w satyryczny sposób przedstawiając społeczeństwo szwedzkie. Do najbardziej znanych utworów Strindberga należą dramat: "Mistrz Olof", "Ojciec", "Burza", "Panna Julia" oraz powieści: "Czerwony pokój" i "Spowiedź szaleńca". Duża część jego utworów została sfilmowana. Zmarł w 1912 roku.

1863 (22) Tymczasowy Rząd Narodowy wydał manifest o rozpoczęciu Powstania Styczniowego - bohaterskiego zrywu Polaków przeciw Rosji. Powstanie objęło tereny Królestwa Polskiego, Litwę, Białoruś i część Ukrainy. Rozpoczął je Centralny Komitet Narodowy obozu czerwonych, przekształcony w Tymczasowy Rząd Narodowy. Powstanie nie miało szans powodzenia. Rosjanie górowali nad powstańcami liczebnością wojska, uzbrojeniem, wyszkoleniem i dyscypliną. Polacy wybrali walkę partyzancką, ukrywali się w lasach. Nie mieli zdolnych i doświadczonych dowódców. Wyjątkiem był Romuald Traugutt, ale on objął przywództwo za późno, w końcowej fazie walki. Powstania nie poparło żadne państwo europejskie. Zakończyło się klęską sił polskich. Najdłużej walczył oddział ks. Stanisława Brzóski na Podlasiu. Został rozbity dopiero w październiku 1864r. Ks. Brzóska został stracony w maju następnego roku. Powstanie Styczniowe należy do najbardziej kontrowersyjnych wydarzeń w historii Polski. Narosło wokół niego wiele nieporozumień. Odmienne punkty widzenia istniały już wśród ludzi współczesnych owym wypadkom. Główne punkty sporu kontynuowała późniejsza publicystyka. Bilans powstania w sferze materialnej wypada negatywnie. Obejmuje dziesiątki tysięcy poległych, około tysiąca skazanych na śmierć, i kilkadziesiąt tysięcy osób zesłanych na katorgę. Po 1964 r. Królestwo straciło resztki autonomii, rozpoczęła się epoka forsownej rusyfikacji, zwłaszcza za ziemiach wschodnich. Ciężkie ciosy spadły na kościół i religię katolicką. Powstanie Styczniowe miało jednak duży wpływ na wzrost świadomości narodowej i demokratyzację stosunków społecznych. Uwłaszczenie chłopów dokonane w 1964 r. było korzystniejsze niż w innych zaborach. Z powstańczego dziedzictwa ideowego czerpać miały następne pokolenia Polaków.

1905 (22) Carscy żołnierze otworzyli ogień do tysięcy robotników maszerujących w stronę Pałacu Zimowego w Sankt Petersburgu. Nieuzbrojeni robotnicy szli pod carską siedzibę, aby złożyć władcy Rosji petycję zawierającą postulat polepszenia warunków życia robotników przemysłowych. Zginęło co najmniej 500 osób a tysiące zostały rannych. Masakra zyskała nazwę "Krwawej Niedzieli". Stała się początkiem ruchów rewolucyjnych w latach 1905-1907, które wyrażały się w masowych strajkach, manifestacjach ulicznych oraz starciach z policją i wojskiem w miastach i na wsi w całej Rosji, a także w Polsce. Rewolucja 1905 r. przyczyniła się do szybkiego dojrzewania warunków wybuchu Wielkiej Rewolucji Październikowej .

1921 (22) Urodził się Krzysztof Kamil Baczyński - poeta, czołowy liryk pokolenia wojennego, żołnierz Armii Krajowej. Jego poezja, nacechowana żarliwym patriotyzmem i głębokim humanizmem, jest dojrzała artystycznie. W okupowanej Warszawie ukazały się dwa jego zbiory: "Wiersze wybrane - 1942 i dwa lata później - "Arkusz poetycki". Należy do najbardziej czytanych polskich poetów. Zginął w powstaniu warszawskim 4 sierpnia 1944 roku, na placu Teatralnym, w pobliżu miejsca, gdzie znajdował się pomnik Nike. 1 września 1944 r. zginęła jego żona - Barbara z Drapczyńskich. Urodziła się 13 listopada 1922 roku.

1783 (23) Urodził się Stendhal (Marie - Henri Beyle) - francuski powieściopisarz, jeden z najwybitniejszych twórców w epoce romantyzmu. Był mistrzem prozy psychologicznej. W młodości uczestniczył w wojnach napoleońskich. Za życia, Stendhal - klasyk realizmu powieściowego - nie znalazł uznania u współczesnych, dopiero w drugiej połowie XIX wieku doceniono jego twórczość. Do najwyżej cenionych dzieł należą: "Czerwone i czarne", "Pustelnia parmeńska" oraz "Lucjan Leuwen". Był również autorem rozpraw teoretycznych, w których propagował romantyzm w literaturze i innych formach sztuki. Zmarł 23 marca 1842 roku.

1898 (23) Urodził się Siergiej Eisenstein - radziecki reżyser filmowy, jeden z największych mistrzów dziesiątej muzy. W 1925 r. zrealizował film: "Pancernik Potiomkin", uznawany za najwybitniejszy film w dziejach kinematografii. Po raz pierwszy zastosowano w nim teorię montażu intelektualnego, według której - dwa kadry umiejętnie zestawione dają wartość trzecią. Dziś to twierdzenie stało się podstawą kina. Wśród wielkich obrazów tego reżysera były również freski historyczne: "Aleksander Newski" i "Iwan Groźny". Zmarł 11 lutego 1948 roku.

1905 (23) Urodził się Konstanty Ildefons Gałczyński- poeta, tłumacz, satyryk i dziennikarz, jeden z największych poetów współczesnych. Lata pierwszej wojny światowej spędził wraz z rodziną w Moskwie. Jego ojciec, jako pracownik kolei, musiał przed wojną wyjechać z Polski. Do kraju Gałczyński wrócił pod koniec 1918 r. twórczości poetyckiej zadebiutował, gdy miał osiemnaście lat. Swoje utwory zamieszczał w wielu czasopismach, nie został jednak dopuszczony do Wiadomości Literackich, Antoni Słonimski nie należał do jego przyjaciół. Wszystkie lata II wojny światowej przebywał w niemieckim obozie jenieckim. Do Polski wrócił w 1946 r. Publikował głównie w "Przekroju". W Każdym numerze tygodnika był jego najmniejszy, satyryczny teatr świata: "Zielona Gęś". Na zjeździe literatów w czerwcu 1950 r. jego twórczość poddano miażdżącej krytyce. Określano ją jako estetyzującą, schlebiającą gustom drobnomieszczańskim. Zakazano jej publikowania. Poeta był załamany, gdyż kontakt z czytelnikiem stanowił dla niego sens życia. W lecie 1950 r. pierwszy raz wyjechał do leśniczówki Pranie na Mazurach. Tu w kontakcie z harmonią przyrody odnalazł spokój i nowe możliwości twórcze. Napisał poematy: "Wit Stwosz", "Niobe". Półtora roku później, częściowo cofnięto zakaz publikowania. Wtedy wyszedł po raz drugi jego wspaniały zbiór wierszy: "Zaczarowana dorożka". Zmarł 6 grudnia 1953 roku.

1930 (23) Urodziła się Teresa Żylis - Gara - śpiewaczka, sopran, jedna z najwybitniejszych artystek polskich. Debiutowała na scenie Opery Krakowskiej. Jej międzynarodowa kariera artystyczna rozpoczęła się w 1968 r. Wystąpiła wówczas na festiwalu w Salzburgu w operze "Don Giovanni" pod batutą von Karajana. W tym samym roku rozpoczęła swą długoletnią współpracę z Metropolitan Opera w Nowym Jorku. Występuje również z recitalami pieśni. Wykonuje chętnie utwory Chopina, Karłowicza, Szymanowskiego i kompozytorów francuskich. Poświęca dużo czasu pracy pedagogicznej. Prowadzi liczne kursy mistrzowskie, również w Polsce.

76 (24) Urodził się Adrian - cesarz rzymski - rzecznik polityki pokoju. Umacniał granice państwa, budując fortyfikacje. Otoczył większą opieką prowincje. Zreformował administrację. Patronował sztuce. Za jego panowania Rzym przeżywał okres świetności w nauce i kulturze.

1705 (24) W południowych Włoszech urodził się Carlo Broschi, znany jako Farinelli - śpiewak, kastrat, artysta popularny w całej ówczesnej Europie. Zachwycał niezwykle szeroką skalą głosu, biegłością w pasażach, oraz umiejętnością cieniowania dynamiki. Przez dłuższy czas Występował w Londynie i cieszył się tam ogromnym powodzeniem. Potem przeniósł się do Hiszpanii, gdzie przez ponad dwadzieścia lat przebywał na dworze królewskim. W Madrycie założył operę włoską. Zdobył nie tylko wielką sławę, ale i ogromne bogactwo. Farinelli zmarł w swym pałacu pod Bolonią w 1782 roku.

1712 (24) Urodził się Fryderyk II Hohenzollern - król pruski, któremu Niemcy, za zasługi w budowie potęgi państwa, nadali przydomek - Wielki. Uczynił Prusy najpotężniejszym państwem niemieckim. Kosztem ziem polskich zwiększył je terytorialnie. Zajął cały Śląsk. Był głównym inspiratorem rozbiorów Polski i gorącym zwolennikiem likwidacji państwa polskiego.

1732 (24) Urodził się Pierre de Beaumarchais - francuski komediopisarz, autor "Cyrulika sewilskiego" i "Wesela Figara". Muzykę do "Cyrulika" skomponował Gioacchino Rossini, a do "Wesela" - Wolfgang Amadeusz Mozart. Utwory te należą do arcydzieł sztuki operowej. Beaumarchais odegrał ważną rolę w rozwoju literatury okresu Oświecenia.

1896 (24) Urodził się Tadeusz Sygietyński - muzyk, kompozytor. Największe jego zainteresowanie budziła muzyka folklorystyczna. W 1948 r. rozpoczął organizowanie ludowego, artystycznego Zespołu Pieśni i Tańca "Mazowsze". Pierwszy, publiczny występ zespołu odbył się 6 listopada 1950 r. ojciec kompozytora - Antoni Sygietyński także odegrał wielką rolę w rozwoju kultury polskiej. Był pisarzem, krytykiem literackim, muzycznym i teatralnym. W historii literatury zapisał się, jako współtwórca i teoretyk polskiego naturalizmu. Przez dziesiątki lat występował na łamach czasopism kulturalnych. Tadeusz Sygietyński zmarł w maju roku. Pięćdziesiąt lat po jego śmierci wyszła książka: "Tadeusz Sygietyński i jego Mazowsze" - opisująca życie kompozytora oraz pierwsze lata działalności zespołu, który stworzył.

1899 (24) Urodził się w Warszawie Feliks Rybicki - polski kompozytor, dyrygent, pedagog. Współpracował z Polskim Radiem. Uczył się u Emila Młynarskiego i Ludomira Różyckiego. W okresie międzywojennym dyrygował w teatrach operowych w Warszawie i Łodzi. Kierował również chórem Filharmonii Warszawskiej. Po wojnie prowadził klasę dyrygentury w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Sopocie. Komponował opery, muzykę fortepianową, kameralną i pieśni. Najcenniejszy jego dorobkiem są utwory dla dzieci. Jest autorem baśni symfonicznej: "Sierotka Marysia i krasnoludki". Komponował także muzykę do audycji radiowych oraz do przedwojennych filmów: "Księżna Łowicka" i "Profesor Wilczur". Zmarł 24 sierpnia 1978 roku.

1921 (24) Urodził się Tadeusz Zawadzki (pseudonim "Zośka") - harcmistrz, podporucznik Armii Krajowej, działacz harcerskiej organizacji bojowej "Szare Szeregi ". Wsławił się organizacją akcji pod Arsenałem, w której wyniku odbity został z rąk Gestapo "Rudy" (Jan Bytnar). Tadeusz Zawadzki zginął w walce ulicznej z Niemcami w Warszawie 20 sierpnia 1943 roku.

1934 (24) Urodził się Stanisław Grochowiak - poeta, prozaik, dramatopisarz, nowelista i publicysta, jeden z najwybitniejszych ludzi pióra w powojennej Polsce. Zmarł w 1976 roku.

1556 (25) Zmarł Lucas Cranach - niemiecki malarz, zwany Młodszym. Jego ojciec - Lucas Cranach był także równie słynnym malarzem. Dla odróżnienia od syna - nazwano go Starszym. Przyjaźnił się z Marcinem Lutrem. Namalował jego portret. Cranach Starszy jest twórcą malowideł: "Wenus" i "Amor" oraz licznych obrazów religijnych. Spośród nich najbardziej znane jest płótno: "Ukrzyżowanie". Cranach Młodszy, syn, a zarazem uczeń, po śmierci ojca prowadził dalej pracownię swego mistrza, kontynuując jego linię artystyczną. Uprawiał malarstwo mitologiczne, religijne i portretowe. Największym uznaniem cieszy się obraz "Kazanie Jana Chrzciciela". Młodszy Lucas Cranach urodził się w 1515 roku. Jest jednym z najwybitniejszych przedstawicieli Renesansu w malarstwie europejskim.

1799 (25) W Stanach Zjednoczonych opatentowany został siewnik - pierwsza z maszyn rolniczych. Siewnik zapoczątkował intensywny rozwój urządzeń technicznych, technologii i przemysłu służącego produkcji rolnej. Kolejną maszyną była młockarnia - najpierw konna, a następnie, po kilkudziesięciu latach - elektryczna. Największy rozkwit mechanizacji rolnictwa nastąpił po skonstruowaniu maszyn o napędzie spalinowym i elektrycznym. W wieku XX prawie całkowicie wyparły one z prac rolnych zwierzęta pociągowe.

1873 (25) Urodził się Karol Irzykowski - pisarz, dramaturg, krytyk literacki, teatralny i filmowy, wybitny znawca polskiej kultury. W książce "Czyn i słowo" przedstawił dzieje literatury polskiej po rewolucji 1905 roku. Jego praca "Dziesiąta muza" - była pierwszą, polską rozprawą naukową poświęconą teorii filmu. Swe polemiczne artykuły i eseje zebrał w książkach: "Walka o treść" i "Słoń wśród porcelany". Dużą poczytnością cieszyła się jego młodopolska powieść "Pałuba". Powieść została sfilmowana w 1984 r. Reżyser - Marek Nowicki - nadał filmowej wersji dzieła Irzykowskiego tytuł "Widziadło". Na skutek ran odniesionych w Powstaniu Warszawskim - Karol Irzykowski zmarł 2 listopada 1944 roku.

1881 (25) Zmarł Teodor Tripplin - pisarz, podróżnik, reportażysta, jeden z prekursorów polskiej literatury fantastycznej. Był lekarzem, ale znacznie więcej czasu, niż leczenie ludzi, zajmowały mu podróże po całej Europie. W swych przygodowych powieściach wykorzystywał wiedzę zdobytą w czasie przedsięwzięć podróżniczych. W 1852 r. wyszła jego historyczna powieść, oparta na autentycznych wydarzeniach - "Pan Zygmunt w Hiszpanii" - poświęcona dziewiętnastowiecznym zawieruchom wojennym na Półwyspie Pirenejskim. Niektóre utwory ubarwiał elementami fantastycznymi. Do takich należą: "Maskarada w obłokach czyli podróż napowietrzna na Morze Północne" oraz " Podróż po Księżycu odbyta przez Serafina Bolińskiego". Fantastyczne opowieści polskiego pisarza wyprzedzały o kilkanaście lat utwory Juliusza Verne`a o podobnym charakterze. Powieści Teodora Tripplina cieszyły się wielką poczytnością. Urodził się w 1812 roku.

1912 (25) Urodził się Marian Brandys - pisarz, publicysta i reportażysta, brat Kazimierza - również pisarza, autor szkiców literackich, reportaży historycznych i dokumentalnych: "Spotkania w Moskwie", "O królach i kapuście". Najbardziej znane są jego eseje historyczne: "Oficer największych nadziei" - o Józefie Sułkowskim, "Kozietulski i inni" oraz "Koniec świata szwoleżerów". Obydwa ostatnie utwory poświęcone są epoce napoleońskiej. Z jego książek, będących wnikliwym i wszechstronnym obrazem dziejów Polski, można się uczyć ojczystej historii. Marian Brandys zmarł 20 listopada 1998 roku. Jego grób znajduje się na cmentarzu w Laskach Warszawskich.

1913 (25) Urodził się Witold Lutosławski - polski kompozytor światowej sławy, twórca muzyki symfonicznej, kameralnej i wokalnej. Mieszkał i tworzył w Wielkiej Brytanii. Największym dziełem ostatnich lat jego życia był "Koncert fortepianowy". Kompozytor dedykował go wybitnemu, polskiemu pianiście: Krystianowi Zimermanowi, który w sierpniu 1988 r., w ramach Salzburger Festspiele, dał światową premierę tego utworu. Witold Lutosławski zmarł w Londynie 7 lutego 1994 roku.

1938 (25) Urodził się Włodzimierz Wysocki - rosyjski poeta, aktor teatralny i filmowy, pieśniarz. Międzynarodową sławę przyniosły mu tworzone i wykonywane przez niego ballady na tematy społeczne i polityczne, a także ukazujące problemy międzyludzkie i przeżycia osobiste. Jak sam mówił, jego ekspresyjne pieśni "są wierszami deklamowanymi przy gitarze". Wokalna i sceniczna twórczość Wysockiego cieszyła się wielkim powodzeniem milionów ludzi w Rosji i poza jej granicami. Otaczał go prawdziwy kult. Najbardziej był związany z moskiewskim Teatrem na Tagance. Jego ballady weszły na stałe do kultury rosyjskiej. Zmarł 25 lipca 1980 roku.

1994 (25) Zmarł Maciej Józef Kwiatkowski - uczestnik powstania warszawskiego, dziennikarz, publicysta, warsavianista. Był najwybitniejszym znawcą Polskiego Radia i jego historii. Napisał wiele prac naukowych i artykułów publicystycznych poświęconych polskiej radiofonii.

1788 (26) Na kontynencie australijskim, Brytyjczycy założyli pierwszą osadę - obecnie Sydney. Władze angielskie zsyłały tam ludzi, którzy weszli w konflikt z prawem. Biali osadnicy nie uważali tubylców za ludzi. Nazywali ich "dziećmi natury". Wkrótce przystąpili do ich eksterminacji różnymi sposobami. Na Tasmanii biali polowali na tubylców, strzelali do nich i już na początku drugiej połowy XIX wieku wytępili ich całkowicie. Australijscy Aborygeni dopiero w XX wieku zostali uznani za ludzi, ale ocalała ich niewielka liczba. 26 stycznia jest świętem narodowym Australii.

1807 (26) Jedna z ulic w Londynie pierwsza w świecie otrzymała oświetlenie gazowe. Wkrótce zaczęto je stosować we wszystkich większych miastach. Pod koniec XIX wieku oświetlenie gazowe zaczęto zastępować oświetleniem elektrycznym. W miastach polskich, jeszcze w połowie XX wieku, obok elektrycznych systemów oświetleniowych, można było spotkać uliczne lampy gazowe. W dużych ośrodkach miejskich istotną rolę w oświetleniu ulic odgrywają świetlne reklamy.

1809 (26) Urodził się Jan Krzeptowski (Sabała) - góralski gawędziarz, skrzypek i pieśniarz, najbardziej znany góral XIX wieku, twórca większości opowieści góralskich oraz muzyki do nich. W młodości był zbójem i kłusownikiem, później - przewodnikiem tatrzańskim. Przyjaźnił się z Tytusem Chałubińskim i Stanisławem Witkiewiczem. Jemu Podhale zawdzięcza specyficzny koloryt kulturowy i utrwalenie obyczajów mieszkańców tej ziemi. Zmarł 8 grudnia 1893 roku.

1924 (26) Pięć dni po śmierci Lenina, dawniejsza stolica Rosji - Piotrogród - została przemianowana na Leningrad. Do poprzedniej, historycznej nazwy - Sankt Petersburg - władze Rosji wróciły w 1991 r., po rozpadzie Związku Radzieckiego.

1599 (27) Rozpoczął się proces Giordano Bruna - włoskiego filozofa, fizyka i astronoma. Był zwolennikiem i obrońcą koncepcji przyrodoznawczych związanych z teorią Mikołaja Kopernika. Inkwizytorzy żądali, aby wyparł się swych heliocentrycznych poglądów. Nie wyraził zgody. Z wyroku sądu inkwizycyjnego zginął na stosie 17 lutego 1600 roku. Naukowiec wolał oddać życie w obronie uznawanej prawdy i godności ludzkiej niż ugiąć się przed przemocą stojącą na straży ciemności i fałszu.

1832 (27) Urodził się Lewis Carroll (Charles Lutwidge Dodgson) - angielski pisarz, matematyk, wykładowca w Uniwersytecie oksfordzkim. Zostawił kilka prac mających duże znaczenie dla rozwoju matematyki. Zajmował się również twórczością literacką przeznaczoną dla dzieci. Trwałą pozycję w światowej literaturze zdobyła fantastyczna powieść: "Alicja w krainie czarów", przełożona na większość języków. Napisał ją dla swej małej przyjaciółki. Pierwsze wydanie ukazało się 26 listopada 1865 r. Zmarł 14 stycznia w 1898 roku.

1756 (27) Urodził się Wolfgang Amadeusz Mozart - austriacki kompozytor, jeden z największych twórców w dziejach ludzkości. Skomponował kilkaset sonat, koncertów i symfonii, a także opery, m. in. "Wesele Figara", Uprowadzenie z Seraju i "Czarodziejski flet". Jest także autorem powszechnie znanego utworu - "Requiem". Jego kompozycje o doskonałej formie zachwycają bogactwem inwencji i równowagą pomiędzy wszystkimi elementami. Styl Mozarta stał się synonimem klasycznego piękna. Prapremiera opery "Uprowadzenie z Seraju" odbyła się w Wiedniu 16 lipca 1782r. Mozart skomponował ją do tekstu w języku niemieckim. Dzieło odniosło ogromny sukces. Goethe przyznał mu wyższość nad wszystkim, co skomponowano dotychczas w tym gatunku muzyki. Głównym nauczycielem Wolfganga Amadeusza był jego ojciec - skrzypek, kompozytor i pedagog - Leopold Mozart. Wolfgang Amadeusz Mozart zmarł 5 grudnia 1791 roku.

1945 (27) Wojska radzieckie oswobodziły więźniów obozu Auschwitz - Birkenau (Oświęcim - Brzezinka). Był to jeden z największych obozów zagłady w III Rzeszy niemieckiej. Rozkaz o utworzeniu obozu śmierci wydany został 27 kwietnia 1940 r. Zamordowano tu około dwu milionów osób, głównie Żydów. Do zabijania ludzi Niemcy stosowali gaz cyklon B. Popiół z krematoriów rozrzucano po okolicznych polach. Auschwitz - Birkenau jest największym na świecie muzeum martyrologii. 27 stycznia jest Międzynarodowym Dniem Holokaustu.

1990 (27) Osiem miesięcy po Okrągłym Stole, na XI Zjeździe, rozwiązała się Polska Zjednoczona Partia Robotnicza. Powstała na kongresie zjednoczeniowym, który odbył się w Warszawie, 15 grudnia 1948 roku, z połączenia Polskiej Partii Robotniczej i Polskiej Partii Socjalistycznej. Przez ponad 40 lat PZPR miała decydujący wpływ na rządy w Polsce, która wówczas znajdowała się w obozie państw socjalistycznych. Na całokształt ich życia duży wpływ wywierało mocarstwo rosyjskie. Funkcje pierwszych sekretarzy Komitetu Centralnego PZPR w czasie 42 lat istnienia partii pełnili: Bolesław Bierut: grudzień 1948 - marzec 1956, Edward Ochab: marzec 1956 - październik 1956, Władysław Gomułka: październik 1956 - grudzień 1970, Edward Gierek: grudzień 1970 - sierpień 1980, Stanisław Kania: wrzesień 1980 - sierpień 1981, Wojciech Jaruzelski: sierpień 1981 - czerwiec 1989, Mieczysław Rakowski: czerwiec 1989 - styczeń 1990.

1573 (28) Została podpisana Konfederacja Warszawska, będąca podstawą znanej w całej Europie polskiej tolerancji religijnej w okresie Odrodzenia. Konfederacja gwarantowała pokój wyznaniowy w Rzeczypospolitej. Dzięki temu w Polsce osiedlali się innowiercy z innych części Europy, prześladowani w swych krajach z przyczyn religijnych. Tak było przez prawie półtora wieku. Na początku XVIII stulecia w Polsce zaczęła narastać pobożność i rozwijać się kult świętych. Zewnętrznym przejawem było między innymi koronowanie obrazów, przeważnie Matki Boskiej. Akt koronacji obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej w 1717 r. zgromadził pod Jasną Górą półtora miliona ludzi z całej Rzeczypospolitej. Wraz z zewnętrznymi przejawami religijności pojawiła się decyzja o usunięciu innowierców z życia politycznego. W 1716 r. usunięto ich z Sejmu, a dwa lata później podjęto uchwałę, że zabrania się różnowiercom piastowania urzędów publicznych. Był to koniec zasad wyrosłych z Konfederacji Warszawskiej.

1611 (28) Urodził się Jan Heweliusz - po Mikołaju Koperniku - największy polski astronom. Pierwszy sporządził mapy powierzchni Księżyca. Stworzył naukę o Księżycu - selenologię. Odkrył dziewięć komet. Swoje obserwatorium wyposażał w najbardziej nowoczesne urządzenia. Sława gdańskiego mistrza promieniowała na całą Europę. Astronoma odwiedzili królowie: Jan Kazimierz i Jan III Sobieski. W uznaniu zasług Jan Heweliusz otrzymał nobilitację szlachecką.

1690 (28) Urodził się Fridrich Werner - śląski rysownik i malarz. W młodości wybrał zawód żołnierza. Służył wielu władcom. Walczył nawet w armii hiszpańskiej. Gdy ukończył trzydzieści lat, powrócił w rodzinne strony i zajął się szkicowaniem miast Dolnego i Górnego Śląska oraz rysowaniem map i planów widokowych. Dzięki jego pracy i zamiłowaniom powstał zbiór rysunków, w którym najważniejsza jest pięciotomowa topografia Śląska zawierająca 1490 szkiców miast, ponad 550 kościołów i klasztorów katolickich oraz 164 kościołów protestanckich. Znajdują się w nim również opisy szkicowanych obiektów. Mapy i plany mają ogromne znaczenie historyczne, gdyż pozwalają na odtworzenie większości miast śląskich oraz przedstawienie życia kulturalnego, społecznego i religijnego ich mieszkańców. Fridrich Werner zmarł w 1776 roku.

1754 (28) Zmarł Ludwik Holberg - duński poeta i prozaik. Jemu przypadła rola stworzenia duńskiego języka literackiego i dramatu narodowego. Był orędownikiem oświecenia. Jego działalność literacka koncentrowała się na pisaniu dramatów. W 1722 r. w Kopenhadze powołano do życia teatr narodowy. Wystawiał on najczęściej sztuki Holberga. Były to przeważnie komedie, poruszające tematy społeczne, często wzorowane na utworach Moliera. Znana jest również jego powieść utopijna " Podróż do krajów podziemnych Nielsa Klima". Zostawił także kilkanaście prac filozoficznych, historycznych, geograficznych i prawniczych.

1887 (28) W Łodzi urodził się Artur Rubinstein - polski pianista, jeden z największych mistrzów klawiatury XX wieku, genialny interpretator utworów Fryderyka Chopina. Już jako dziecko, imponował niezwykłą muzykalnością i swobodą techniczną. Zamieszkał w Stanach Zjednoczonych i przyjął obywatelstwo amerykańskie, ale zawsze czuł się Polakiem, podkreślał swoją polskość, często przyjeżdżał z koncertami do rodzinnego kraju. Miał olbrzymi repertuar. Kochał Mozarta i Brahmsa, ale muzyka Chopina była mu najbliższa. Wywarł ogromny wpływ na pianistykę w skali światowej. Obszerne pamiętniki Rubinsteina ukazują obraz epoki, zwłaszcza w dziedzinie kultury i obyczajów, w Europie i Ameryce. Jego żoną była córka Emila Młynarskiego- Aniela. Urodziła się w 1910 r. Mieli pięcioro dzieci. Artur Rubinstein zmarł w Genewie 20 grudnia 1982 r., a jego żona - w roku 2001.

1903 (28) Urodził się Aleksander Kamiński - historyk, profesor Uniwersytetu Łódzkiego, pedagog, działacz Związku Harcerstwa Polskiego. Stworzył metodę zuchową dla najmłodszych dzieci. W czasie okupacji hitlerowskiej należał do współorganizatorów "Szarych Szeregów" - harcerskiej organizacji bojowej. Był redaktorem podziemnego czasopisma Armii Krajowej "Biuletyn Informacyjny". Jego książki: "Kamienie na szaniec", "Zośka" i "Parasol" - dają obraz Powstania Warszawskiego oraz bohaterstwa polskiej młodzieży w walce z Niemcami. W pierwszych latach po wojnie cieszyły się wielką popularnością. Zmarł 15 marca 1978 roku.

1924 (28) Urodziła się Maria Fołtyn - polska śpiewaczka, sopran dramatyczny, a także reżyser operowy. Studiowała między innymi pod kierunkiem Adama Didura w Katowicach oraz Ady Sari w Warszawie. Występowała w Warszawie, na scenach miast niemieckich oraz w Łodzi. Jako reżyser Maria Fołtyn popularyzuje polską muzykę, zwłaszcza twórczość Stanisława Moniuszki, na wszystkich kontynentach. Dzięki niej widzowie w Ameryce Północnej i Południowej, a także w miastach japońskich, tureckich, rosyjskich, rumuńskich mogli poznać opery: "Halka" i "Straszny dwór". Zainicjowała Międzynarodowy Konkurs Moniuszkowski. Dużo pracy poświęcała działalności pedagogicznej.

1688 (29) Urodził się Emanuel Swedenborg - szwedzki naukowiec, filozof i mistyk. Był fizykiem i matematykiem. W swoich wnioskach badawczo - naukowych przewidywał bliskie powstanie maszyny parowej, łodzi podwodnych i strzelby pneumatycznej. Później porzucił naukę na rzecz mistyki. Zorganizował ugrupowanie religijne pod nazwą "Nowa Jerozolima". Członkowie nowej formacji stworzyli odrębny kościół. Przewodniczył mu Swedenborg. Twierdził on, że posiadł umiejętność komunikowania się z duchami i aniołami. Jego idea mocno oddziałała na romantyków. Dzisiaj również sięgają do jego myśli różni pisarze, między innymi - Czesław Miłosz. Zmarł w 1772 roku.

1846 (29) Urodził się Karol Olszewski - fizyk i chemik, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, pedagog. Współpracował z innym polskim naukowcem - profesorem Zygmuntem Wróblewskim. Przedmiotem ich badań były niskie temperatury. W 1883 r. pierwsi w dziejach nauki skroplili tlen i azot z powietrza. Zygmunt Wróblewski urodził się 28 października 1845 roku.

1856 (29) Urodził się Aleksander Bruckner - polski filolog, profesor Uniwersytetu w Berlinie, slawista, historyk kultury, wielki znawca literatury średniowiecza. Swoje monumentalne dzieła pisał w językach: polskim, niemieckim i rosyjskim. Do najbardziej znanych jego prac należą: "Dzieje kultury polskiej", "Dzieje literatury polskiej", "Dzieje języka polskiego" oraz "Słownik etymologiczny języka polskiego" i biografia Mikołaja Reja. Odkrył i wydał najstarszy zabytek języka polskiego - czternastowieczne "Kazania świętokrzyskie" - jeden z największych skarbów kultury polskiej. Cechowała go niezwykła pracowitość. Bibliografia jego prac liczy ponad 1500 pozycji. Aleksander Bruckner zmarł 24 maja 1939 roku.

1860 (29) Urodził się Antoni Czechow - rosyjski pisarz, nowelista, dramaturg, lekarz, jeden z największych realistów w prozie XIX wieku. Do najgłośniejszych jego utworów należą dramaty: "Wiśniowy sad", "Wujaszek Wania", "Miesiąc na wsi" i "Trzy siostry". Do arcydzieł nowelistyki zalicza się opowiadania i humoreski związane z codziennym życiem zwykłych ludzi. Mimo upływu czasu są nadal aktualne i wystawiane na wszystkich scenach świata. Odkrywają ciągle nowe treści i prawdę o psychice człowieka, a także troskę o jego wolność i ludzką godność. Zmarł 15 lipca 1904 roku.

1882 (29) Urodził się Tadeusz Makowski - wybitny polski malarz i literat. Od 1908 r. przebywał we Francji. Tworzył malarskie kompozycje z życia dzieci, pejzaże, martwe natury, sceny rodzajowe i liczne rysunki. Jest autorem obrazów: "Kapela dziecięca", "Szewcy", "Dzieci z turoniem". Przez znaczną część życia pisał dzienniki mające dużą wartość poznawczą i artystyczną. Powstawały one w czasie jego pobytu w kraju i zagranicą. Mimo wielkich osiągnięć twórczych Tadeusz Makowski w okresie przedwojennym w kraju był prawie nieznany, choć jego obrazy cieszyły się powodzeniem na zachodzie Europy, dopiero retrospektywna wystawa jego dzieł w Warszawie w 1960 r. uczyniła go artystą sławnym w Polsce. Zmarł w 1932 roku.

1913 (29) W Warszawie został otwarty Teatr Polski. Zapoczątkował swą działalność wystawieniem sztuki "Irydion" Zygmunta Krasińskiego w reżyserii Arnolda Szyfmana. W czasie II wojny światowej teatr został całkowicie zniszczony. Po odbudowie z wojennych zniszczeń, rozpoczął działalność 17 stycznia 1946 r. wznowieniem "Lilli Wenedy". W Teatrze Polskim wystawiano najbardziej ambitne sztuki z klasyki światowej. Występowały tu największe gwiazdy scen polskich.

1967 (29) Zmarł Bohdan Grzymała Siedlecki - pisarz prozaik, dramaturg i nowelista, krytyk literacki i teatralny, wybitny działacz stołeczny. Nieprzemijającą wartość mają jego opowiadania i sztuki teatralne dla dzieci. W szkicach literackich pt. "Niepospolici ludzie w dniu swoim powszednim" ukazał osiągnięcia twórcze i życie artystów pozytywizmu i Młodej Polski. Dużo uwagi poświęcił Stanisławowi Wyspiańskiemu i Aleksandrowi Fredrze. Przez wiele lat występował co tydzień w Polskim Radiu w audycji "Dziadek Warszawski". W swych audycjach opowiadał o zapomnianych i mało znanych zakątkach Warszawy, o wydarzeniach z tymi miejscami związanymi i ludziach, o których wiedzieć i pamiętać należy. Jego działalność społeczna koncentrowała się głównie na dzieciach. Ze swym kukiełkowym teatrzykiem wędrował po szpitalach, przedszkolach, domach dziecka, szkołach, niosąc radość dzieciom. Był działaczem niepodległościowym i zdecydowanym przeciwnikiem piłsudczykowskiej sanacji. W czasie wojny Niemcy więzili go na Pawiaku. Bohdan Grzymała Siedlecki urodził się w 1876 roku.

1863 (30) Na Białorusi urodziła się Maria Rodziewiczówna - polska pisarka, autorka kilkudziesięciu powieści o charakterze patriotycznym, obyczajowym i moralnym. Do najbardziej znanych należą: "Dewajtis", "Lato leśnych ludzi", "Straszny dziadunio", "Wrzos" i "Między ustami a brzegiem pucharu". Po upadku powstania warszawskiego, wraz z całą wypędzoną ludnością Warszawy, musiała opuścić miasto. Nie wytrzymała trudów tułaczki. Zmarła16 listopada 1944 roku.

1720 (30) Urodził się Bernardo Belotto - włoski malarz, mistrz perspektywy, najwybitniejszy przedstawiciel weneckiego malarstwa osiemnastowiecznego. W Polsce znany jest pod nazwiskiem Canaletto, które przyjął od przydomku swego wuja - Antonia Canala - również malarza, grafika i rytownika. Belotto przebywał przez kilkanaście lat na dworze Augusta III - króla Polski i Saksonii. Był profesorem malarstwa na uczelni w Dreźnie. Do Polski przybył w 1767 roku. Został nadwornym artystą i doradcą króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Na swych płótnach uwieczniał warszawskie pałace, kościoły i zwykłe kamienice mieszkalne. Malował także pejzaże oraz sceny rodzajowe na tle architektury. Najważniejsze jego dzieła powstały w Warszawie. Wywarł duży wpływ na sztukę polską. Obrazy Belotta stanowiły cenny dokument ikonograficzny przy rekonstrukcji zniszczonych podczas II wojny światowej zabytków Warszawy. Bernardo Belotto zmarł 17 listopada 1780 roku.

1867 (30) Urodził się Mariusz Zaruski - poeta, prozaik marynarz, generał, organizator tatrzańskiego ratownictwa. Za działalność patriotyczną władze carskie zesłały go na wschodnie tereny Rosji. Po powrocie do kraju podejmował różne akcje społeczne. Pasjonował się turystyką górską. Założył Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe i kierował nim przez kilkanaście lat. W okresie międzywojennym przez wiele lat był kapitanem młodzieżowego żaglowca "Zawisza Czarny". Spod pióra Mariusza Zaruskiego wyszły liczne wiersze marynistyczne, wspomnienia, opowiadania górskie i relacje z podróży morskich: "Wśród wichrów i fal", "Z harcerzami na Zawiszy Czarnym". Od 1958 r. młodzi twórcy za najlepsze utwory literackie o tematyce marynistycznej otrzymują nagrody im. Mariusza Zaruskiego. Twórca Tatrzańskiego, Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego zmarł w 1941 roku.

1882 (30) Urodził się Franklin Delano Roosevelt - amerykański mąż stanu, 32 prezydent USA - w latach 1933-1945. Na to stanowisko wybierano go czterokrotnie. Doprowadził do uchwalenia w Stanach Zjednoczonych wielu ważnych reform społecznych i ekonomicznych. W czasie prezydentury Roosevelta Stany Zjednoczone Ameryki uczestniczyły w II wojnie światowej w koalicji antyhitlerowskiej i antyjapońskiej. Roosevelt brał udział w konferencjach Wielkiej Trójki w Teheranie i Jałcie, podczas których ustalono nowy porządek świata po zwyciężeniu Niemiec i ich sprzymierzeńców. Zmarł 12 kwietnia 1945 roku. Po jego śmierci przywództwo Stanów Zjednoczonych objął dotychczasowy wiceprezydent - Harry Truman.

1889 (30) W zamku Mayerling w Austrii znaleziono zwłoki jedynego syna cesarza Franciszka Józefa, 31-letniego następcy tronu Cesarsko - Królewskich Austro - Węgier - Rudolfa oraz jego ukochanej - Marii Vetsery. Śmierć obojga kochanków jest jedną z największych tajemnic dziewiętnastego wieku. Dotychczas nie wykryto sprawców morderstwa ani przyczyn zamachu. Część historyków skłonna jest uznać, że Rudolf, nie mogąc się zmieścić w ciasnym gorsecie dworskich układów, popełnił wraz z Marią samobójstwo. Jednak bardziej powszechna opinia wśród znawców dziejów głosi, że Rudolf, po wstąpieniu na tron, zamierzał przeprowadzić daleko idące zmiany w systemie rządzenia państwem. Konserwatywny dwór w Wiedniu nie był w stanie zaakceptować tych reform, dlatego Rudolf i jego ukochana musieli zginąć. Następcą tronu został książę Ferdynand - bratanek Franciszka Józefa. Ferdynand zginął w zamachu w Bośni w czerwcu 1914 roku.

1797 (31) Urodził się Franciszek Schubert - austriacki kompozytor epoki romantyzmu w muzyce. Najwcześniejsze jego kompozycje obejmują muzykę kameralną, symfonie i sonaty. Przede wszystkim był jednak lirykiem. Twórczy geniusz Schuberta najbardziej przejawiał się w pieśniach. Nadał im rangę artystyczną, jakiej nigdy przedtem nie miały. Napisał ich ponad 600. "Piękna młynarka" i "Podróż zimowa" otworzyły przed romantyzmem nowe perspektywy ekspresji. Twórczość Schuberta jest ciągle żywa. Zmarł 19 listopada 1828 roku.

1881 (31) Urodziła się Anna Pawłowa - tancerka, primabalerina teatru w Petersburgu, jedna z największych artystek w historii rosyjskiego baletu.

1918 (31) W Rosji przyjęty został kalendarz gregoriański. 31 stycznia był ostatnim dniem kalendarza juliańskiego. Po nim nastąpił 14 lutego. Kalendarz juliański nadal stosowany jest w prawosławnej cerkwi. Wszystkie święta kościelne obchodzone są o trzynaście dni później niż w kościele rzymskokatolickim .

1966 (31) W Związku Radzieckim wystrzelono automatyczną, międzyplanetarną stację "Łuna 9", która wylądowała na Księżycu 3 lutego. Było to pierwsze w historii miękkie lądowanie na srebrnym globie. Na Ziemię zostały przekazane zdjęcia powierzchni Księżyca.