Biografia prasowa  

 

Ewa Samonek  

bibliotekarka  

pracująca  długie lata   w Bibliotece Centralnej  PZN  

 

 

 Niektóre publikacje  

 

    Jest coraz lepiej

EWA SAMONEK  

 

Książka nagrana na kasetach magnetofonowych czy drukowana brajlem różni się od zwykłych wydawnictw z księgarskiego rynku tym, że przy czytaniu angażuje nie wzrok, lecz słuch albo dotyk. Nie zawiera graficznych ilustracji czy zdjęć, ale treść książki, interpretowana przez znanego aktora, wzbogacona niekiedy ilustracją muzyczną, przyczynia się do jej atrakcyjności i popularności, a w efekcie - do zwiększania zainteresowań czytelniczych.

W Bibliotece Centralnej PZN istnieją następujące działy: książki brajlowskiej, książki mówionej, publikacji w zwykłym druku dotyczących problematyki tyflologicznej oraz książek wraz z czasopismami w zapisie cyfrowym, przechowywanych na dysku komputerowym, a także zbioru płyt kompaktowych z muzyką poważną. Dzięki temu można zaspokajać zróżnicowane zainteresowania czytelników. Funkcjonuje też Muzeum Tyflologiczne, gdzie odbywają się spotkania dyskusyjne czy imprezy artystyczne oraz wystawy twórczości, głównie plastycznej, osób niepełnosprawnych. Aktualnie w bibliotece znajduje się 4070 tytułów książek mówionych, a każdy z nich jest nagrany w co najmniej kilkunastu egzemplarzach. Ilość wypożyczanych czytelnikom w ciągu jednego roku kaset przekracza 750 tysięcy. Podobna ilość jest zwracana przez czytelników. Liczby te obrazują intensywność wypożyczania, lecz nie jest to poziom zadowalający, gdyż okres oczekiwania na książkę przez czytelnika wynosi do kilku tygodni. Obok licznych pozycji beletrystycznych, są także lektury szkolne, poezja, literatura religijna i od niedawna książki nagrane w języku angielskim. W dziale gromadzącym książki drukowane pismem punktowym, łącznie z podręcznikami i wydawnictwami muzycznymi, znajduje się 4600 tytułów - w prawie 40 tysiącach tomów, nie licząc czasopism. Roczne wypożyczenia osiągają 12 tysięcy tomów. Jest wiele podręczników szkolnych, słowników, poradników oraz książek i czasopism w językach obcych.

Z wydawnictw tyflologicznych korzystają głównie studenci piszący prace naukowe oraz pracownicy instytucji dla niewidomych czy rodzice dzieci z wadami wzroku. Istnieje możliwość otrzymywania w zapisie cyfrowym czasopism środowiskowych oraz "Gazety Wyborczej" i czasopisma "Reader Digest" oraz katalogu książek mówionych nagranego na przesłanych uprzednio przez czytelników dyskietkach komputerowych. Można również korzystać z poczty elektronicznej, adres: bcpzndit.com.pl

Ostatnio został wydany katalog książek brajlowskich, a w trakcie przygotowania jest nowy katalog książek mówionych. Korzysta z nich 3070 czytelników indywidualnych, w większości z Warszawy. Pozostałym czytelnikom, mieszkającym w różnych miejscowościach w kraju, a nawet poza granicami Polski, książki są przesyłane za pośrednictwem poczty. Przesyłanie oraz doręczanie paczek z książkami dla niewidomych (jako paczek zwykłych poleconych) jest bezpłatne. Książki brajlowskie wypożycza natomiast 540 czytelników. Unieruchomionym w domach osobom starszym i samotnym książki są dowożone samochodem biblioteki.

Podstawą zapisu do korzystania z książek na kasetach może być między innymi zaświadczenie od lekarza o trudnościach w czytaniu zwykłego druku. Coraz częściej do Biblioteki Centralnej PZN zgłaszają się dzieci z dysleksją, którym słuchanie lektur nagranych na kasetach ułatwia naukę szkolną. Dział książki mówionej obsługuje także punkty biblioteczne, tworzone przy bibliotekach publicznych, w domach pomocy społecznej, ośrodkach leczniczych, w okręgach i w ośrodkach wypoczynkowo_rehabilitacyjnych PZN oraz w szkołach dla dzieci niepełnosprawnych.

Od siedmiu lat trwa w Bibliotece Centralnej komputeryzacja pracy. Modernizowanie rozpoczęło się od Działu Książki Mówionej. Udało się już wypełnić informacjami o księgozbiorze, czytelnikach i wypożyczeniach, odpowiednie bazy danych. Usprawniło to prowadzenie dokumentacji bibliotecznej. Porozumiewanie się pracowników między sobą w różnych pomieszczeniach bardzo usprawnił nowoczesny system interkomowy firmy Philips. Ostatnio wprowadzone zostały nowe plastykowe pudełka. Byłyby one bardziej udane, gdyby znajdujące się wewnątrz przegródki na kasety zostały przed ich produkcją dokładniej wymierzone.

Tematem krytycznych uwag czytelników jest ciasny, ciemny i duszny korytarz, gdzie oczekuje się na książki, oraz ciasne, ze złą wentylacją kabiny, w których wydaje się kasety. Warunki te są uciążliwe zarówno dla wypożyczających, jak i pracowników. Ciasnota i hałas utrudniają rozmowę z bibliotekarzem, a czytelnicy bardzo potrzebują tych rozmów. Wyrażają oni uznanie dla wiedzy i zawodowego doświadczenia  

   bibliotekarzy oraz ich zaangażowania.

Pochodnia maj 1998